Linh Nguyễn-
Amazon.com nổi tiếng trong thế giới kinh doanh hàng trực tuyến đã tạo một ấn tượng mạnh mẽ khi tuần qua công bố việc mua lại chuỗi cửa hàng thực phẩm hữu cơ Whole Foods Market của Mỹ với giá 13,7 tỉ đô la. Thương vụ được cho là một dấu hiệu nữa về tham vọng chinh phục mảng kinh doanh mặt hàng thực phẩm của Amazon nhưng cũng khiến làng kinh doanh bán lẻ truyền thống như các siêu thị, chuỗi cửa hàng bán lẻ truyền thống lo ngại.
Theo The Guardian, Amazon.com hiện là doanh nghiệp lớn thứ 4 ở Mỹ và chiếm giữ đến 43% về doanh số bán hàng trực tuyến. Tham vọng kinh doanh hàng thực phẩm của Amazon đã xuất hiện từ cách đây mười năm khi gã khổng lồ về bán lẻ trực tuyến này cho ra mắt dịch vụ phân phối thực phẩm Fresh ở Mỹ. Năm ngoái 2016, dịch vụ Amazon Fresh được khai trương ở Anh thông qua thương vụ hợp tác với siêu thị Morrisons (Anh). Cũng năm ngoái, Amazon đã mở cửa hàng thực phẩm đầu tiên trên một con phố ở Seattle, Mỹ.
Công ty phân tích thị trường thực phẩm GlobalData cho biết, Amazon cho đến nay vẫn còn mờ nhạt trong mảng cung ứng thực phẩm. Ở Mỹ, doanh số của Amazon về thực phẩm chưa đến 0,5%. Tuy nhiên, GlobalData cho rằng, thương vụ mua lại Whole Foods Market sẽ đưa Amazon từ vị trí là một mối đe dọa tiềm tàng đối với ngành công nghiệp bán lẻ truyền thống trở thành một mối đe dọa trực tiếp và nguy hiểm.
Thêm vây cánh
Whole Foods Market Inc. được thành lập vào năm 1980 tại Mỹ và hiện có khoảng 460 cửa hàng, trong đó có chín cửa hàng hoạt động ở Anh từ năm 2004. Vào tháng 2 năm nay, Whole Foods cho hay có thể sẽ đóng cửa chín cửa hàng trong hệ thống và hạ mức dự báo tài chính năm so với mức đã đặt ra trước đó do công ty thực phẩm tự nhiên này phải vật lộn với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và tốc độ tăng trưởng doanh thu chậm lại.
Hai tháng sau, có thông báo rằng Albertsons – lúc đó thuộc sở hữu của quỹ Cerberus Capital Management – đang đàm phán sơ bộ với các ngân hàng về Whole Foods. Đến cuối tháng 4, Whole Foods công bố bản báo cáo doanh số bán hàng giảm lần thứ sáu liên tiếp và thông báo đóng cửa chín cửa hàng ở các bang Colorado, California, Georgia, Arizona, Utah, New Mexico, Chicago và Illinois.
Trên thực tế, Whole Foods đã có một tầm ảnh hưởng rất lớn ở thị trường bán lẻ các mặt hàng thực phẩm hữu cơ và các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe nhưng gần đây sức tăng trưởng của công ty đã chậm lại. John Mackey, nhà sáng lập kiêm CEO của Whole Foods, giải thích môi trường kinh doanh bây giờ rất khác so với cách đây năm năm và các siêu thị truyền thống đã thay đổi rất nhiều để bắt kịp cuộc chơi về bán lẻ, sự cạnh tranh nay thêm phần gay gắt.
“Thương vụ với Amazon là một cơ hội để tối đa hóa các lợi ích cho cổ đông của Whole Foods Market đồng thời mở rộng sứ mệnh của chúng tôi trong việc đem đến sản phẩm, chất lượng cao cũng như đem đến kinh nghiệm, sự tiện lợi và sự đổi mới về chất lượng dịch vụ cho khách hàng”, John Mackey nói.
CEO Jeff Bezos của Amazon đánh giá Whole Foods Market có thế mạnh về cung cấp các loại thực phẩm tự nhiên, hướng khách hàng đến việc ăn uống lành mạnh và được khách hàng yêu thích trong gần bốn thập niên qua. “Họ đang làm một công việc tuyệt vời và chúng tôi muốn điều đó được tiếp tục”, Bezos khẳng định.
Đe dọa các siêu thị truyền thống
Bryan Roberts, một chuyên gia phân tích của TCC Global, cho rằng Amazon có thể mua các chuỗi siêu thị tại các thị trường lớn bao gồm Anh, Pháp và Đức và “Amazon hoàn toàn nghiêm túc với mong muốn trở thành nhà bán lẻ thực phẩm lớn”. Theo đó, các hệ thống siêu thị Morrisons và Sainsbury’s có thể trở thành những mục tiêu của Amazon ở Anh, bên cạnh Ahold Delhaize ở Hà Lan và Carrefour ở Pháp.
Tuy nhiên, ông Roberts cũng cho hay Amazon đã trở thành đối tác kinh doanh với một số siêu thị địa phương ở Mỹ cũng như Morrisons ở Anh mà không cần thiết phải thâu tóm các siêu thị này để mở rộng hoạt động kinh doanh. Ví dụ, trong thương vụ mua lại Whole Foods Market lần này, Amazon có vẻ tập trung vào việc thâu tóm các thương hiệu con của Whole Foods, chuỗi cung ứng và mạng lưới phân phối để tăng sức mạnh phát triển cho dịch vụ giao hàng Amazon Fresh.
Việc Amazon tiến vào thị trường thực phẩm sẽ làm gia tăng áp lực cho các siêu thị truyền thống trên khắp thế giới. Các siêu thị truyền thống sẽ bị ảnh hưởng phần nào do khách hàng sẽ chuyển sang mua hàng trực tuyến hoặc mua hàng tại các cửa hàng địa phương nhỏ hơn hay ở các nhà phân phối như Aldi và Lidl. Lidl đang mở cửa hàng đầu tiên ở Mỹ, đây là một phần của kế hoạch mở 100 cửa hàng vào giữa năm tới trong khi Aldi đang trong kế hoạch mở rộng đến 2.000 cửa hàng với ngân sách 3 tỉ đô la. Tại Anh, bốn siêu thị truyền thống lớn là Tesco, Sainsbury’s, Asda và Morrisons đã mất dần thị phần trong những năm gần đây. Clive Black, một chuyên gia phân tích thị trường bán lẻ của tổ chức Shore Capital, nói: “Amazon rõ ràng đang mạnh mẽ tiến vào thị trường bán lẻ truyền thống lẫn trực tuyến”.
