(SGTT) - Ẩm thực Quảng Ngãi tuy không quá nổi bật nhưng cũng có những dấu ấn riêng trên bản đồ ẩm thực Việt Nam. Có thể kể đến như gỏi cá cơm, cá thài bai sông Trà, don trộn xúc bánh tráng, mắm nhum... Trong đó, cá ngừ thả mắm lù là món ăn đặc sắc từ cái tên cho đến hương vị, thưởng thức qua rồi khó thể quên.
- Bản đồ ẩm thực: Về An Giang nhớ thưởng thức đặc sản tung lò mò
- Bản đồ ẩm thực: Lạ mà quen mì Quảng phiên bản khô tinh túy xứ Quảng
- Bản đồ ẩm thực: Mát lòng cơm gà Phú Yên thanh ngọt
Ghé thăm vùng ven biển Sa Huỳnh vào một chiều "lưng lửng" đầu hè, tôi được ngư dân nơi đây giới thiệu về cá ngừ, sản vật nổi tiếng và từ chúng cũng có thể chế biến thành nhiều món ăn. Đơn giản thì có cá ngừ kho dứa, cá ngừ kho nước dừa, cá ngừ nướng, gỏi cá ngừ... nhưng ấn tượng nhất có lẽ là món cá ngừ thả mắm lù.
Một cư dân sành ăn ở vùng biển Sa Huỳnh cho hay, không phải là cá thả trực tiếp vào mắm lù, giống như món lẩu, nhưng nhiều người lại cứ gọi là “cá thả mắm lù”. Mắm lù còn gọi là mắm nhỉ (mắm kéo lù hay nước mắm cốt), loại nước mắm có độ đạm cao, vị ngọt nhẹ, màu vàng rơm đến vàng nhạt, trong và có mùi thơm đặc trưng. Mắm lù hứng từ các giọt nước mắm đầu tiên được "nhỉ" ra sau khi thùng mắm đã chín và “rút lù”. Và đây cũng là món mà người dân ở vùng biển Sa Huỳnh dùng đãi khách quý, bà con, bạn bè đến thăm.
Muốn chế biến món này, trước tiên chọn cá ngừ tươi, chặt vi, mổ bụng và rửa sạch để ráo. Sau đó, dùng dao sắc mổ lấy phần thịt hai bên thân và thái mỏng ướp với muối, tiêu, hành, ớt, tỏi đã băm nhuyễn. Sau khoảng nửa giờ cho gia vị thấm đều thì đem phi dầu ăn cùng với tỏi Lý Sơn đập nhuyễn cho thơm rồi dùng nước dừa xiêm, ít mắm lù và nước tương đổ vào cùng, rồi tiếp tục đun sôi cho tới khi mùi thơm dậy lên. Nước chấm cũng được làm từ mắm lù pha thêm tỏi, ớt, chanh, ít bột ngọt cho ngon.
Nhìn đĩa cá có vài lát cà chua xanh và ít rau thơm nằm trên lớp cá ngừ mỏng tang có màu nâu đỏ trông bắt mắt. Khi thưởng thức, thực khách gắp thả từng lát cá ngừ thong thả “thả” vào nồi mắm lù đang sôi bốc khói trong lẩu và nhanh tay gắp ra cùng với rau sống. Tiếp đó, cuốn với bánh đa nem chấm với nước chấm và đưa vào miệng thì “dường như” trời biển Sa Huỳnh cũng nghiêng ngã trước cái thơm ngon, đậm đà, hương vị đặc sắc của món ăn mang hương vị biển khơi của một làng chài quê hương xứ Quảng.
Ngoài ra, cư dân Quảng Ngãi, Quảng Nam còn chế biến cá ngừ thành nhiều món ăn hấp dẫn, khác nhau như nướng, nấu canh chua, chiên, kho rim, kho sốt cà chua… nhưng món cá ngừ kho dưa gang muối chua mới là món khoái khẩu trong bữa cơm người vùng biển và khu vực nông thôn xứ Quảng.
Món cá ngừ kho dưa gang tuy dễ chế biến nhưng muốn ngon phải tỉ mỉ hơn. Trước hết rửa dưa gang muối chua bằng nước lã cho bớt vị mặn, để ráo nước; cắt dưa gang thành từng miếng nhỏ xếp xuống dưới nồi, còn cá ngừ cắt lát xếp lên trên dưa gang.
Gia vị dùng để ướp cá gồm một ít bột ngọt, nước mắm, đường, một vài trái ớt xanh hay ớt chín đỏ; hành tím giã dập sơ qua, tiêu bột. Tất cả trải đều lên bề mặt cá, cuối cùng cho thêm vài muỗng dầu phộng để cá dậy mùi thơm. Ướp khoảng 5-10 phút, bắc nồi cá lên bếp, vặn lửa liu riu để cá thấm vị. Khi mùi thơm của cá tỏa ra, cho ít nước đun sôi vào đậy nắp lại rồi kho nhỏ lửa liu riu cho tới khi gần cạn nước thì nhắc xuống.
Nhìn nồi cá ngừ kho với dưa gang trông hấp dẫn với vị giòn, chua nhẹ của dưa gang; vị ngọt, bùi béo của cá ngừ thoang thoảng “mùi cá hộp” ăn rất hao cơm. Nếu có dịp về vùng biển Sa Huỳnh du lịch, mọi người nhớ thưởng thức qua hai món ăn này.
Bản đồ ẩm thực Việt Nam là chuyên mục mà Sài Gòn Tiếp Thị mong muốn truyền tải đến những du khách trong và ngoài nước các món ăn đậm nét văn hóa ẩm thực vùng miền do đầu bếp và người sành ăn địa phương giới thiệu. Thông qua đó, mọi người vừa thăm thú danh lam thắng cảnh vừa thưởng thức những món ăn ngon, khó quên. Mọi hình ảnh món ăn đặc trưng của các địa phương do bạn sở hữu có thể gửi về cộng tác với Sài Gòn Tiếp Thị tại địa chỉ e-mail: ducduy@thesaigontimes.vn
Tiên Sa
