Mùa hè cũng là lúc các bậc phụ huynh có con em vào trường đầu cấp bận rộn xin trường cho con. Nhiều người hiện còn băn khoăn với việc cho con học ở trường tư hay trường công mới là tốt.
Mỗi người mỗi nỗi lo
Chị Trần Phạm Mỹ Hà ngụ ở quận 3, TPHCM, cho biết khi kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 có kết quả, chị mới được thở phào nhẹ nhõm. Con chị vừa đậu vào trường PTTH Nguyễn Thị Diệu và chị thì khỏi thấp thỏm vì gia đình chỉ xem trường tư là chọn lựa cuối cùng nếu con không đậu vào trường công. Chị Hà cho rằng vào học trường công thì con mình mới được học giáo viên giỏi. Điều quan trọng nhất là học phí đóng cả năm học cộng các loại phụ phí nữa cũng không bằng tiền học phí trường tư. Với mức lương của hai vợ chồng chị chỉ đủ lo cho hai đứa con học trường công mà thôi.
Không phải lo lắng nhiều về tiền học như chị Hà, nhưng chị Nguyễn Thị Yến đã chuyển cho con mình từ một trường quốc tế sang trường PTTH Võ Thị Sáu vì tin rằng trường công giảng dạy chất lượng cao hơn. Chị nói ở trường quốc tế con mình học từ lớp 1 đến lớp 9 chương trình học nhẹ quá, sợ cháu không đủ kiến thức sau này đi du học ở Mỹ. Chị cũng cho đứa con sau của chị học trường công từ nhỏ để chuẩn bị cho việc du học sau này.
Tuy nhiên, không hiếm ý kiến trái chiều từ các phụ huynh khác cho rằng chỉ khi không đủ tiền học trường tư thì cực chẳng đã mới vào trường công. Các trường tư có các lớp dạy kỹ năng thực tiễn sẽ giúp các em hòa nhập với cuộc sống dễ dàng hơn. Hơn nữa, các em cũng không phải học thêm học nếm, lại càng không phải đi học phụ đạo tiếng Anh như các em học trường công.
Tâm lý các phụ huynh khi chọn trường cho con lại phụ thuộc nhiều vào danh tiếng của trường mà rất ít chọn trường theo các yếu tố liên quan đến khả năng học của con mình. Lo lắng về chất lượng các trường, phụ huynh lại thường đi dò hỏi kinh nghiệm từ các phụ huynh khác. Nhiều lúc phụ huynh chọn trường cho con chỉ vì người quen cho con học ở đấy mà không xem xét khả năng của con mình hay đặc điểm của trường học.
Góc nhìn của chuyên gia
Các chuyên gia nhận định cách thức chọn trường cho con theo phong trào của số đông các phụ huynh có thể không phù hợp năng lực và nhu cầu phát triển của con mình. Theo cô Nguyễn Thị Cúc Hồng, giảng viên tại trường ĐH Công nghệ TPHCM (HuTech), chia sẻ khi phụ huynh chọn trường nên tùy theo sức học và nhu cầu riêng của mỗi em. Nguyên do là vì trường công sẽ có các chương trình chuẩn theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), còn trường tư sẽ có các chương trình đột phá hơn do phải chịu sự cạnh tranh từ các trường khác.
Ví dụ, nếu phụ huynh muốn con em mình học tốt tiếng Anh và được học trong môi trường có cơ sở vật chất tốt thì có thì có thể chọn trường tư, trường quốc tế. Khối trường tư còn có đặc điểm là số lượng học sinh trong một lớp học ít hơn, từ đó giáo viên dễ dàng theo sát các em học sinh. Ngược lại, trường công tuy cơ sở vật chất không bằng, nhưng nếu các em có định hướng chuyên sâu vào các ngành học thuật nghiên cứu, trường công sẽ là cái nôi đào tạo vững chắc. Vả lại một số trường công nay đã được đầu tư vào cơ sở vật chất rất tốt.
Tương tự như vậy, chuyên gia Vũ Tuấn Anh, cựu giảng viên trường ĐH Bách khoa TPHCM, nhà sáng lập và chuyên gia đào tạo nhân sự của tổ chức khởi nghiệp và kinh doanh Vietnam Business Matching, nhận định rằng Bộ GDĐT quy định và kiểm soát rất chặt chẽ chương trình học ở bậc PTTH dù là trường công hay tư. Do đó, phụ huynh không nên lo lắng về chất lượng của các trường tư, vì trường tư phải dạy song song chương trình của Bộ GDĐT và chương trình riêng của mình nên không có chuyện trường tư sẽ học ít hơn. Vả lại, trường tư tập trung tại các thành phố lớn nay đã được bổ sung giáo viên giỏi từ tỉnh về dạy nên có thể nói chất lượng trường công hay tư đều sàng sàng nhau.
Ông Anh khẳng định tư tưởng đổ hoàn toàn trách nhiệm cho nhà trường để đào tạo ra học sinh giỏi là chưa đúng. Mong con mình học giỏi, phụ huynh nên biết rằng trường học chỉ là một nhân tố. Gia đình, xã hội và quan trọng nhất là bản thân học sinh đều là các yếu tố quan trọng khác trong một hệ thống để tạo thành một học sinh giỏi. Nếu gia đình quan tâm đôn đốc con học, nhà trường và hệ thống giáo dục tốt và xã hội cùng góp sức thì mới mong có một học sinh được đào tạo chất lượng. Ông nêu hiện tượng rất nhiều thủ khoa đậu đại học, các học sinh đoạt giải Olympic xuất thân từ trường ở tỉnh, trong khi các trường có danh tiếng tốt đều tập trung tại các thành phố lớn. Nói như vậy để thấy việc chọn trường không quan trọng, việc tự lực bản thân nỗ lực và nhiều yếu tố khác trong đó gia đình, thì dù học sinh dù học trường công hay tư đều học giỏi. Còn nếu hai thành tố này không cố gắng thì dù có đầu tư bao nhiêu tiền của, chọn trường danh tiếng nhất cũng khó thấy thành công.
Các chuyên gia lưu ý rằng tùy theo sức học của con em mà phụ huynh chọn trường cho con em, không nên ép con mình học nơi có chương trình học nặng nề dẫn đến tình trạng chán học. Học quá sức dẫn đến kết quả kém còn làm các em mặc cảm với trường học và gia đình. Nếu cần tham khảo chất lượng của trường học mình đang chọn cho con thì có thể xem tỷ lệ tốt nghiệp của các học sinh năm học trước, tiêu chuẩn chọn đầu vào của trường, định hướng của trường… để ra quyết định.
Mỹ Huyền