Cùng với hoa đào thì trong không gian ngày tết, nhất là ở các gia đình ở miền Bắc, miền Trung, luôn không thể thiếu một vài chậu quất cảnh để sắc xuân thêm rạng rỡ.
Để mua được một cây quất cảnh đẹp, ưng ý, đặc biệt là "đạt chuẩn" không phải dễ, nhất là với những người "sành chơi". Một cây quất được xem là đẹp phải hội đủ các yếu tố sau: gốc cây đẹp, dáng vóc đẹp, quả đẹp, lá lộc đẹp, có nụ hoa kèm theo... Dân gian thường gọi cây quất cảnh đạt đủ yêu cầu như vậy là quất "tứ quý".
Dưới đây là một vài bí quyết chọn quất cảnh mà một chủ vườn tên Hoàng, 67 tuổi, có thâm niên mấy chục năm trồng quất cảnh ở Quảng Bá, quận Tây Hồ, Hà Nội chia sẻ:
Dáng cây
Yếu tố đầu tiên và quan trong nhất để làm nên một cây quất cảnh đẹp, đó phải là dáng! Cây quất có dáng thẳng đứng, cân đối tán (trừ quất bon sai tạo dáng) được xem là chuẩn mực. Nếu dáng cây quất có tán hình tròn, mà vòng cung của tán cây bị méo, lệch sẽ là cây quất xấu. Còn cây quất tán hình thông to ở dưới, nhọn phần ngọn cũng phải giữ được sự cân đối theo chiều thẳng đứng, vát từ dưới lên trên mới được xem là chuẩn!
Khi chọn mua quất, bạn nên ngắm thật kỹ dáng của cây trước, sau đó mới tìm hiểu thêm tới các yếu tố khác. Một lưu ý nữa với phần dáng cây là không nên mua các cây quất có nhiều ngã rẽ ở phần gốc cây dưới đất, chỉ nên mua cây quất có ngã rẽ 3, nghĩa là 3 nhánh tỏa ra đều, vì nhiều người quan niệm 3 nhánh tỏa ra từ thân cây mang ý nghĩ cân đối và vững như kiềng 3 chân.
Phần quả
Quả quất được xem là yếu tố quan trọng thứ 2 để làm nên một cây quất đẹp. Khi đi mua quất, bạn hãy chọn cây nào có quả to đều, vỏ sáng vàng rực rỡ. Cũng cần chú ý tới sự phân bổ của quả, quả phải xuất hiện đều ở các phía, cả trên ngọn và dưới gốc, chứ một góc nào đó bị khuyết không có quả, hoặc quả quá ít cũng không đạt. Ngoài ra, nếu trên cây có điểm xen kẽ thêm một vài chục quả xanh thì càng tuyệt vời.
Để phân biệt quả quất đã chín quá lâu với vừa mới chín tới, người mua cần phải biết quất mới chín có màu vàng ươm tươi rói, còn quả quất chín lâu rồi sẽ có vỏ màu vàng sậm. Tránh mua cây có quả chín đã lâu rồi bởi khi mang về trưng, quả sẽ nhanh bị rụng, rơi...
Lá lộc phải tươi tốt
Nhìn một cây quất có dáng đẹp, quả to đẹp, cộng với lá lộc xanh tươi tốt chắc chắn là ai ai cũng thích mắt. Chính vì vậy khi mua quất, bạn cũng phải chú ý chọn cây lá to bản, xanh tươi tốt, và đặc biệt là có các nhành lộc non đâm lên tua tủa. Sẽ chẳng ai thích một cây quất cảnh chưng tết mà có lá nhỏ li ti, cằn cỗi, không có màu xanh mỡ màng, không có lộc...
Nụ và hoa
Hoa quất màu trắng, ra từng chùm, hương thơm ngào ngạt,.. khi chưng trong nhà không chỉ đẹp mà mùi hương tỏa khiến ai cũng cảm thấy dễ chịu. Vẫn biết rằng, việc cây quất vào dịp tết có hoa không nhiều, có thể gọi là hiếm, bởi với những vườn vài trăm cây cũng chỉ có vài chục cây có nụ hoa. Nếu chọn mua được cây quất có nụ hoa nghĩa là bạn đã "rước" được một cây "tứ quý" mang về nhà.
Nguyễn Thị Loan
