(SGTT) - Thời trang làm mát có cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong những năm tới khi nhiệt độ trái đất ngày càng nóng hơn và các sóng nhiệt xuất hiện thường xuyên hơn.
Mỗi buổi sáng, hàng nghìn công nhân xây dựng ở Qatar bắt đầu ngày mới bằng việc ngâm đồng phục trong nước. Thủ tục kéo dài hai này phút sẽ giúp họ chống chọi cái nóng khi làm việc ở ngoài trời với nhiệt độ mùa hè thường trên 48 độ C. Bộ đồng phục này có thể làm mát nhiệt độ da tới 8 độ C trong tối đa bảy giờ. Bộ đồng phục , có tên gọi StayQool, được sản xuất bởi startup Techniche UK của Anh. Với lớp ngoài bằng vải lưới được thiết kế đặc biệt, cộng với lớp chống thấm bên trong, bộ quần áo này hấp thụ và loại bỏ nhiệt thông qua quá trình bay hơi. Chúng cũng có thể điều chỉnh được, chẳng hạn, công nhân có thể thêm hoặc tháo cổ áo hoặc cổ tay áo làm mát nếu cần.
Techniche không phải là công ty duy nhất nhìn thấy cơ hội trong lĩnh vực trang phục được thiết kế để chống chọi với cái nóng. Với việc năm 2023 có thể sẽ là năm nóng kỷ lục, một số startup đang phát triển các công nghệ và chất liệu vải mới để giúp mọi người luôn mát mẻ. “Khi biến đổi khí hậu đẩy nhiệt độ đi theo hướng cực đoan, nhu cầu của người tiêu dùng về quần áo làm mát cũng tăng lên với tốc độ nhanh hơn”, Sophie Bakalar, đối tác tại quỹ mạo hiểm Collaborative Fund, nói.
Nhiệt độ nóng gay gắt không chỉ gây bất tiện mà còn có hại cho sức khỏe con người và nền kinh tế. Căng thẳng do nhiệt đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và người già, đồng thời có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng bệnh lý hiện có của mọi người. Năng suất lao động cũng bị ảnh hưởng khi trời quá nóng. Theo dữ liệu do tạp chí y khoa The Lancet tổng hợp, vào năm 2021, nhiệt độ cao đã làm mất mát 470 triệu giờ lao động tiềm năng trên toàn cầu trong ngành nông nghiệp, xây dựng, sản xuất và dịch vụ. Tại Mỹ, Tổng thống Joe Biden cho biết các đợt nắng nóng khiến nước này thiệt hại 100 tỉ đô la mỗi năm.
Nghiên cứu cho thấy các đợt nắng nóng có thể xuất hiện thường xuyên hơn trong những thập niên tới. Đối với những công ty như Techniche, đó chính là cơ hội để phát triển. Hiện tại, startup này bán áo vest, mũ, dây đeo cổ và các loại quần áo khác có tích hợp công nghệ làm mát cho các công ty và khách hàng cá nhân ở gần 30 nước. Năm ngoái, công ty đạt doanh thu gần 7 triệu bảng Anh (8,8 triệu đô la Mỹ), so với 150.000 bảng vào năm 2014, khi Techniche tung ra sản phẩm thương mại đầu tiên là mũ bóng chày làm mát.
“Thị trường thời trang làm mát đang phát triển vượt bậc”, đồng sáng lập và CEO James Russell của Techniche nói.
Techniche hiện đang phát triển áo làm mát được trang bị cảm biến thông minh có khả năng giám sát sinh trắc học của công nhân và dự đoán khi nào họ có nguy cơ bị căng thẳng nhiệt. Công ty cũng đang nghiên cứu thiết bị có thể hấp thụ nhiệt bằng vật liệu chuyển pha, có khả năng thu nhận hoặc giải phóng nhiệt lượng lớn. Loại vật liệu này ban đầu được Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) phát triển để giúp các phi hành gia duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định trong không gian.
Tại Mỹ, Renkun Chen, giáo sư của Đại học California ở San Diego, cũng tìm cách giải quyết vấn đề tương tự. Ông đang tận dụng nền tảng chuyên môn kỹ thuật cơ khí của mình để thiết kế quần áo có gắn thiết bị điều hòa nhiệt độ.
Giống như các thiết bị điều hòa không khí thông thường giữ cho không gian mát mẻ bằng cách truyền nhiệt ra bên ngoài, Chen đã chế tạo các thiết bị nhiệt điện có kích cỡ bằng lòng bàn tay phản ứng với các nhiệt độ do người dùng đặt.
Các thiết bị này được cung cấp năng lượng từ pin lithium-ion có thể sạc lại. Chúng đủ đủ nhỏ và linh hoạt để có thể gắn vào quần áo. Chúng giúp giảm tối đa 10 độ C.
“Khí hậu của chúng ta đã thay đổi và điều này là không thể thay đổi được. Chúng ta phải tìm cách thích ứng vì chắc chắn thời tiết sẽ ngày càng nóng hơn”, Chen nói.
Chen cho biết nhóm nghiên cứu của ông đã hợp tác với một startup có trụ sở tại California để thương mại hóa công nghệ trên. Họ vẫn cần phát triển một dây chuyền sản xuất tự động có thể sản xuất các thiết bị nhiệt điện trên quy mô lớn, giúp giảm chi phí sản xuất từ vài nghìn đô la cho một chiếc áo sơ mi làm mát xuống gần 200 đô la.
Tại Trung Quốc, các nhà nghiên cứu ở Đại học Chiết Giang, Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung và một số viện nghiên cứu khác đang nghiên cứu giải pháp làm mát khác: quần áo phản xạ nhiệt mặt trời. Theo một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên tạp chí Science, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã can thiệp vào cấu trúc của polyester bằng vật liệu nano và kỹ thuật dệt được thiết kế lại để tạo ra vật liệu phản chiếu khoảng 90% tia nắng mặt trời. Một chiếc áo cotton trắng thông thường phản chiếu khoảng 60% ánh sáng mặt trời.
Chất liệu polyester phản quang cũng tỏa ra nhiều năng lượng hồng ngoại hơn các loại vải thông thường, giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể. Theo nghiên cứu, vải polyester phản quang có thể mát hơn tới 5 độ C so với nhiệt độ không khí xung quanh vào giữa trưa và mát hơn tới 10 độ C vào ban đêm.
Mặc dù sản phẩm của các nhà nghiên cứu Trung Quốc vẫn chưa được thương mại hóa nhưng các tác giả của nghiên cứu lưu ý, polyester phản quang của họ “dễ dàng tương thích” với việc may quần áo.
Mùa hè nóng nực trong năm nay cũng đã thúc đẩy sự đổi mới trên nhiều loại sản phẩm tiêu dùng và thiết bị đeo. Công ty Kuchofuku, có trụ sở tại Tokyo, đã phát triển một chiếc xe đẩy em bé có trang bị quạt, trong khi A-Mec Co., một nhà sản xuất khác của Nhật Bản, sản xuất áo làm mát cho chó.
Bakalar của Collaborative Fund cho biết, hầu hết các giải pháp thời trang làm mát này đều gặp phải những cản lực giống nhau.
Vấn đề lớn nhất giá cả cần phải giảm xuống để giúp thiết bị làm mát công nghệ cao trở nên dễ tiếp cận và hấp dẫn. Chi phí sản xuất 200 đô la cho một chiếc áo sơ mi có gắn thiết bị điều hòa của giáo sự Chen vẫn cực kỳ đắt đỏ đối với hầu hết mọi người.
James Russell, CEO của Techniche, cho biết bộ quần áo làm mát của Techniche có giá tương đương với các loại quần áo bảo hộ lao động tầm trung mà công nhân xây dựng ở Mỹ và Châu Âu sử dụng. Tuy nhiên, giá của nó vẫn đắt gấp bốn lần so với quần áo bảo hộ lao động tương tự ở các nước đang phát triển.
Một số quần áo làm mát đi kèm với sự đánh đổi khác. Để hoạt động trong 8 giờ, thiết bị điều hòa không khí của Chen phải được gắn kèm khoảng 1,5 kg linh kiện điện tử. Bộ đồng phục công nhân làm mát của Techniche nặng hơn 20% so với quần áo công nhân thông thường. Bên cạnh đó, kiểu dáng của quần áo làm mát còn hạn chế và những người mua tiềm năng nhìn chung còn hoài nghi.
Tất cả những trở ngại này là một phần nguyên nhân khiến những người lao động ngoài trời trở thành nhóm khách hàng quan trọng để nhắm tới. Đối với họ, quần áo làm mát là một sự cần thiết hơn là sự mới lạ. Các công ty tuyển dụng những công nhân làm việc ngoài trời cũng thường chi trả hóa đơn mua trang phục cho họ. Russell tiết lộ gần 90% doanh thu của Techniche đến từ các lĩnh vực như xây dựng và khoan dầu.
Nhưng các giải pháp cho một lĩnh vực hạn hẹp của ngày hôm nay rất có thể sẽ trở thành xu hướng chủ đạo của ngày mai. Theo thời gian khi nhiệt độ ngày càng nóng, các doanh nhân như Russell kỳ vọng việc sử dụng quần áo làm mát sẽ lan rộng từ những người lao động ngoài trời đến hầu hết mọi người.
“Sẽ đến lúc mọi người cần mặc quần áo làm mát có trang bị các cảm biến chỉ để đi bộ qua đường”, ông nói.
Lê Linh
