Các hãng xe toàn cầu đang đối mặt với một thách thức mới trong cuộc chạy đua xe điện: các sự cố cháy liên quan đến pin đang khiến họ phải triển khai các đợt triệu hồi xe điện và đối mặt với các cuộc điều tra an toàn.
Liên tiếp triệu hồi xe điện vì rủi ro cháy pin
Không hẹn mà gặp, trong những tuần gần đây, một loạt hãng xe từ Ford, General Motors (Mỹ) cho đến Hyundai (Hàn Quốc), BMW (Đức) quyết định triệu hồi hàng chục ngàn xe điện của họ trên toàn cầu để khắc phục rủi ro cháy liên quan đến pin lithium-ion.
Trong tháng này, Cục An toàn giao thông cao tốc quốc gia Mỹ (NHTSA) đã mở cuộc điều tra đối với hơn 77.000 xe điện thương hiệu Chevy Bolt do General Motors sản xuất từ năm 2017 đến 2020 sau khi nhận khi hai chủ xe Chevy Bolt khiếu nại về sự cố cháy ở dưới ghế sau, nơi đặt bộ pin lithium-ion.
Tuần trước, hãng xe Ford thông báo trì hoãn sản xuất xe lai (hybrid) sạc điện Escape dòng crossover đến sang năm sau khi triệu hồi 20.500 xe lai sạc điện Kuga dòng SUV bán ở châu Âu do có bảy vụ xe Kuga cháy trong khi sạc pin. Mẫu xe lai sạc điện Escape sử dụng cùng loại pin giống như Kuga.
Ford cảnh báo các chủ xe Kuga không nên sạc pin xe của họ nữa trong lúc chờ thu hồi. Ford cho biết pin có thể nóng lên bất thường trong quá trình sạc và phát ra hơi nóng có thể gây cháy ở các bộ phận khác của xe.
Hãng xe BMW (Đức) cũng triệu hồi 26.900 xe lai sạc điện trên toàn cầu liên quan đến thương hiệu như BMW X5, BMW 745Le, BMW 530e, BMW X3m Mini Cooper Countryman, BMW i8 thuộc đời từ năm 2020-2021 sau khi phát hiện một vấn đề chất lượng ở pin có thể gây rủi ro cháy nổ.
Hyundai đang thu hồi khoảng 77.000 xe điện Kona dòng SUV trên toàn cầu sau khi ghi nhận có hơn 10 vụ cháy ở mẫu xe này liên quan đến pin. Hyundai yêu cầu các chủ xe Kona trong diện triệu hồi phải đỗ xe ở vị trí xa bên ngoài nhà cửa cho đến khi chúng được sửa chữa.
Cả GM, Ford và Hyundai vẫn đang điều tra nguyên nhân các vụ chạy và tìm phương án khắc phục, BMW cho biết hầu hết các xe bị ảnh hưởng của hãng này chưa bán cho người tiêu dùng.
Lỗi của nhà sản xuất pin?
Các nhà nghiên cứu cho biết rủi ro cháy nổ ở xe điện cũng tương đương với rủi ro cháy nổ ở xe chạy xăng. Những vụ cháy liên quan đến pin xe điện vẫn rất ít nhưng con số này sẽ tăng lên khi xe điện lăn bánh trên đường nhiều hơn.
Các sự cố cháy pin trên cho thấy các thách thức mà các hãng xe đang đối mặt ở công nghệ xe điện, đặc biệt là việc quản lý mật độ năng lượng và pin lithium-ion dễ cháy nổ vốn đã từng gây ra các vụ cháy nổ trước đây ở laptop, máy tính bảng và các thiết bị điện tử khác.
Các hãng xe trên toàn cầu đang chạy đua để gia tăng thị phần xe điện bằng cách nhanh chóng tung ra các mẫu xe mới. Cuộc chạy đua diễn ra giữa lúc các cơ quan quản lý trên toàn cầu siết chặt các quy định nghiêm ngặt để giảm khí thải từ hoạt động vận tải. Hãng Ford cho biết lệnh triệu hồi xe lai sạc điện Kuga buộc công ty phải hợp tác với một hãng xe khác để sản xuất đủ xe điện nhằm đáp ứng hạn ngạch phát thải carbon và tránh bị phạt ở châu Âu trong năm nay.
Để đáp ứng các yêu cầu gắt gao hơn về khí thải, ngành công nghiệp ô tô đặt cược lớn vào tương lai xe điện, cam kết đầu tư 200 tỉ đô la xe điện trong bốn năm tới, theo dữ liệu thống kê của của hãng tư vấn AlixPartners.
Pin lithium-ion ở xe điện, cũng tương tự như pin lithium-ion sử dụng các thiết bị điện tử tiêu dùng khác, là nơi trữ năng lượng với mật độ cao. Nhưng để cung cấp năng điện vận hành xe, cần hàng ngàn viên pin lithium-ion kết hợp lại trong một bộ pin và điều này gây ra rủi ro cháy cao hơn.
Sam Fiorani, Phó chủ tịch bộ phận dự báo xu hướng xe toàn cầu ở Công ty AutoForecast Solutions, nói: “Khi công nghệ pin tốt hơn, các viên pin được ép lại chặt hơn. Chúng sẽ dễ phản ứng hơn khi nằm quá sát nhau, vì vậy, rủi ro cháy cũng cao hơn”.
Các vụ cháy có thể xuất hiện trong các vụ đâm xe nhưng nhiều vụ cháy gần đây liên quan đến xe điện xảy ra khi chúng đang đỗ. Chẳng hạn, một chủ xe Chevy Bolt khai báo rằng vụ cháy xảy ra khi xe của ông được cắm điện để sạc pin trên lối lái xe vào nhà.
GM cho biết đang hợp tác với cuộc điều tra của NHTSA và nhấn mạnh rằng an toàn là ưu tiên lớn nhất. Người phát ngôn GM cho biết GM và nhà cung cấp pin đã dành 2.500 giờ đồng hồ cho các cuộc kiểm nghiệm an toàn của pin xe Chevy Bolt.
Hyundai, Ford và BMW đều tin rằng các rủi ro cháy ở xe điện của họ đều có liên quan đến lỗi sản xuất từ phía các nhà cung cấp pin. Hyundai đã nhận các báo cáo về 13 vụ cháy pin chưa thể giải thích ở các xe Kona đang đỗ. Hyundai cho biết lỗi trong quá trình sản xuất pin điện áp cao sử dụng cho xe Kona có thể là nguyên dân dẫn đến các vụ cháy pin.
NHTSA cho biết sẽ tiến hành nhiều cuộc điều tra vào vấn đề rủi ro an toàn liên quan đến các vụ cháy pin xe điện dựa trên dữ liệu mà cơ quan này thu thập được.
Một báo cáo của NHTSA vào năm 2017 cho biết khi công nghệ pin chín muồi, các rủi ro an toàn có thể gia tăng vì các nhà sản xuất xe điện có thể tìm cách tận dụng tối đa công suất pin. Song báo cáo kết luận rằng rủi ro cháy nổ pin ở xe điện chỉ tương đương hoặc thấp hơn so với rủi ro cháy nổ ở xe chạy xăng.
Các vụ cháy pin xe điện đang là chủ đề thảo luận lớn trong ngành công nghiệp pin. John Bozzella, Chủ tịch Liên minh Sáng tạo Ô tô (Mỹ), cho biết ngành công nghiệp ô tô đang tập trung vào hai vấn đề: giảm khí thải và bảo đảm an toàn. Giới phân tích cho rằng rủi ro cháy ở xe điện sẽ tăng lên khi các hãng xe đứng trước áp lực giảm chi phí sản xuất xe điện, trang bị cho chúng các bộ pin có mật độ năng lượng cao hơn và đẩy mạnh tốc độ sản xuất.
Nick Warner, người đồng sáng lập Công ty kiểm nghiệm và an toàn năng lượng Energy Storage Response Group, ở Ohio (Mỹ), nhận định trong hầu hết các trường hợp, rủi ro cháy liên quan đến các vấn đề chất lượng pin trong quy trình sản xuất hoặc liên quan đến việc không quản lý tốt nhiệt độ của pin hoặc năng lượng điện.
Chánh Tài
Theo TBKTSGO, Wall Street Journal
