Kim Hương -
Dây chuyền cửa hàng bán lẻ Walmart ở Trung Quốc đang phải đối mặt với sự phản đối ồ ạt của người lao động bản xứ. Đa phần sự bất mãn của nhân viên là do cách tính tiền công và giờ lao động mới mà Walmart đặt ra.
Một cửa hàng Walmart ở Thẩm Quyến, nơi mà cách đây hơn hai mươi năm, những cửa hàng bán lẻ đầu tiên được hình thành. Ảnh: New York Times
Theo tờ The Wall Street Journal, lãnh đạo Walmart giải thích rằng quy định mới về giờ làm việc là để người lao động có thể thu xếp giờ làm việc linh động hơn.
Theo đó, cách tính giờ lao động mới sẽ kéo dài ca làm việc hơn trước đây trong khi lương ngoài giờ (phụ trội) giảm xuống. Walmart phủ nhận rằng họ không hề đối xử bất công với người lao động, không buộc họ phải chấp nhận lịch làm việc mới. Người phát ngôn của công ty tại Trung Quốc là Rebecca Lui nói đa số người lao động ủng hộ lịch này, và họ cũng được quyền giữ lịch làm việc cũ. “Các cộng sự của chúng tôi là những tài sản đáng giá nhất của chúng tôi”, bà khẳng định.
Bà Rebecca Lui nói như vậy nhưng người lao động phàn nàn là lịch làm việc mới khiến họ nghèo hơn và mệt mỏi. Vài người nói họ bị ép ký hợp đồng lao động mới đồng ý với lịch làm việc trên. Zhai Xiuhua, làm việc ở cửa hàng Walmart tại thành phố Thẩm Quyến (Shenzhen), đã bị đuổi việc hồi tháng 9-2016 sau khi cô dẫn đầu cuộc đình công chống lịch làm việc mới và hiện đang tìm việc tại quê nhà của cô ở tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan). Zhai kể: “Tôi nói với họ rằng có kề dao vào cổ tôi, tôi cũng không đồng ý”.
Một trường hợp khác, Wang Shishu, 56 tuổi, một nhân viên Walmart bị sa thải, hiện chỉ chăm nom cô cháu gái. Ông thường trao đổi tin nhắn đến hai giờ sáng với các nhân công khác trên toàn quốc, vận động họ tham gia các cuộc biểu tình phản đối. Ông nói: “Những gì họ làm là phi nhân tính. Tôi muốn Walmart trở lại thời là một công ty đáng mến”.
Trước đó, khi Walmart mở cửa hàng đầu tiên ở Trung Quốc năm 1996, người lao động ồ ạt tìm đến xin việc làm vì được trả lương cao. Nhưng nay, vài nhân công nói lương không đủ nuôi gia đình, loanh quanh ở mức lương tối thiểu khoảng 300 đô la Mỹ/tháng (khoảng 6,4 triệu đồng). Họ nói rằng, trong khi Walmart đi đầu trong việc vận động nâng lương ở Mỹ thì lương ở Trung Quốc vẫn thấp trong khi nền kinh tế nước này giảm tốc, đã bùng nổ nhiều vụ đình công phản đối của giới lao động.
Trên toàn Trung Quốc, nhân viên Walmart giương nắm đấm, hò hét “Này công nhân hỡi, mau đứng lên!”. Họ kêu gọi chính quyền địa phương thể hiện tinh thần yêu nước, thực hiện lời hứa bảo vệ giới lao động của các lãnh đạo cấp cao, và họ tải lên các trang mạng xã hội những bình luận đại loại rằng “giám đốc công ty không yêu các bạn” và “công đoàn chỉ là bù nhìn”.
Hồi năm 2006, theo yêu cầu của Chính phủ Trung Quốc, Walmart đã lập các tổ công đoàn tham gia Liên hiệp công đoàn thương mại toàn Trung Quốc. Có khoảng 100.000 nhân công Trung Quốc ở các tổ công đoàn này nhưng ở nhiều cửa hàng Walmart, nhiều tổ công đoàn chịu sự kiểm soát của giám đốc cửa hàng.
