Mật ong thì hầu như ở vùng nào cũng có, nhưng mật ong rừng là thứ mật quý hiếm và chỉ ở những vùng rừng núi xa xôi như Tây Bắc mới có loại mật chất lượng và thuần khiết này. Ong rừng thường sống thành bầy lớn và thường làm tổ ở những hốc đá, thân những cây lớn trong rừng già ở độ cao 40-50 m, hoặc ong bầu đất sẽ làm tổ dưới đất sâu và có sức sinh sôi rất khỏe.
Mật ong rừng có màu vàng tươi hoặc có thời điểm vàng sẫm hay hơi đen vì lẫn nhiều sáp ong và nhộng ong già. Khi ăn, mật ong rừng có vị ngọt mát, thơm tự nhiên chứ không ngọt gắt và đặc sánh như ong nuôi. Khi lấy từ rừng về, mật ong rừng chỉ để được khoảng 5-6 tháng do lẫn nhiều tạp chất như sáp, nhộng ong, phấn hoa. Nếu để quá lâu, mật sẽ bị lên men, chua và mất đi nhiều tác dụng cũng như vị thơm.
Nếu có dịp đi du lịch lên Tây Bắc và muốn mua mật ong tại các phiên chợ thì bạn cần biết cách để phân biệt mật ong rừng và ong nuôi, tránh mua phải mật ong nuôi gắn mác ong rừng. Trước hết, bạn cần tìm mua sản phẩm ở những địa chỉ tin cậy mà mình biết hoặc các cơ sở cung cấp mật ong rừng có uy tín và căn cứ vào giá bán mật ong rừng hiện nay khoảng 600.000 đồng/lít. Sau đó kiểm tra đến mùi vị, độ ngọt, màu sắc để phân biệt. Mật ong rừng thường có vị thơm nồng đặc trưng rất tự nhiên, vị ngọt rất khé cổ khi nếm thử, mật ong rừng thường có khí gas và bọt mạnh, nhất là vào mùa hè. Mật ong rừng thường loãng hơn so với ong nuôi và có đủ các màu sắc từ vàng nhạt đến nâu sẫm, đen.
Mật ong rừng là thứ lộc rừng dành cho vùng cao Tây Bắc. Nó giúp bồi bổ sức khỏe, chữa ho, làm đẹp da, tăng sự dẻo dai cho cơ thể, chữa mất ngủ, cải thiện tiêu hóa... Vì thế, trong hành trình khám phá Tây Bắc, du khách nên thưởng thức thức uống ngon bổ của núi rừng để có thêm những cảm nhận về nơi mình đã dừng chân.
Nguyễn Thế Lượng (Phú Thọ)