HOÀNG XUÂN PHƯƠNG -
Cuộc đột phá mới trong ngành viễn thông đang hình thành với dịch vụ cung cấp miễn phí đường truyền di động. Làn sóng thuê bao miễn phí khởi phát từ Mỹ, tràn sang châu Âu, đến châu Á và nay nhanh chóng thiết lập tại các nước Đông Nam Á.
Đột phá mới
Gần đây dịch vụ thoại và nhắn tin miễn phí (OTT) như Skype, Messenger, Viber đã khiến các công ty viễn thông chao đảo và thua lỗ. Và nay một công nghệ mới cho phép ảo hóa ngay cả mạng viễn thông nhằm tạo ra một mạng di động ảo ngay trên mạng điện thoại thật cũng đang làm các nhà mạng phải đau đầu. Nhờ vậy một hình thức thuê bao mới bắt đầu xuất hiện: hoặc khách hàng không phải trả phí gì cả, hoặc chỉ phải trả phí cho phần vượt khung miễn phí, hoặc trả phí theo dung lượng thực tế sử dụng. Vì vậy, nó rất rẻ so với hình thức thuê bao truyền thống.
FreedomPop là công ty tiên phong trong loại hình cung cấp dịch vụ miễn phí mới này ở Mỹ. Từ năm 2012, FreedomPop mua dung lượng ảo hóa của mạng điện thoại Sprint rồi cung cấp đường truyền miễn phí cho các thuê bao của mình. Các thuê bao sử dụng mỗi tháng không quá 500 Megabit (Mb), 200 phút gọi, 500 tin nhắn sẽ không phải trả tiền. Họ chỉ bắt đầu tính phí cho phần vượt khung, hoặc cho những dịch vụ tăng thêm đi kèm đường truyền.
Cũng ở Mỹ, Google mua lại dung lượng ảo của hai mạng điện thoại T-Mobile và Sprint để cung cấp với giá rất rẻ cho các thuê bao điện thoại của họ. Trong khi đó Republic Wireless lại cài thêm ứng dụng vào điện thoại của khách hàng nhằm tự động chuyển sóng từ mạng viễn thông sang mạng Internet ở những nơi có nguồn Wi-Fi công cộng.
Dịch vụ thuê bao miễn phí và giá rẻ đang có sức thu hút đối với người tiêu dùng vốn từ trước phải đóng phí hàng tháng cho cả phần dung lượng mà mình không sử dụng. Một chiếc điện thoại di động thường chỉ sử dụng khoảng 22 GB mỗi tháng, phần lợi còn lại đã thuộc về công ty khai thác mạng mà vốn đang muốn tăng giá thuê bao để bù vào phần lỗ do dịch vụ thoại và tin nhắn miễn phí.
Ngược lại, các công ty dịch vụ mới như FreedomPop hay Republic Wireless sau khi chiếm lĩnh thị trường, sẽ lấy khoản thu từ phần vượt khung để bù lại. Tính trung bình một chiếc điện thoại thông minh mỗi tháng sử dụng hết 819 MB, mỗi máy tính bảng 2.070 MB, và mỗi máy tính xách tay 2.641 MB. Dung lượng sử dụng sẽ tăng lên rất nhanh trong các năm tới, dự kiến đến năm 2019, những con số này lần lượt là 3.981 MB, 10.767 MB, và 5.589 MB.
Như vậy, cả đường truyền Internet và đường truyền ảo hóa mạng di động đang tấn công mạnh vào thị trường dịch vụ truyền thống của các mạng viễn thông.
Đông Nam Á, miền đất mới
Năm ngoái, FreedomPop cho biết họ sẽ phát triển dịch vụ thuê bao miễn phí sang một số nước châu Âu và vào vùng Trung Đông. Nhưng đến tháng 7 vừa qua, công ty này nói họ đang nỗ lực phát triển dịch vụ này tại vùng Đông Nam Á sau khi họ ký được hợp đồng đầu tư chiến lược với Axiata, một nhà mạng lớn ở châu Á có hơn 260 triệu thuê bao tại các nước Malaysia, Indonesia, Ấn Độ, Bangladesh, Singapore, Campuchia, và Sri-Lanka.
Kế hoạch hợp tác chiến lược này đưa FreedomPop đến vùng Đông Nam Á trước khi các đối thủ của họ kịp đặt chân lên đó, đồng thời tăng sức cạnh tranh cho Axiata ngay trên địa bàn của họ nhờ vào phân khúc miễn phí và giá rẻ của FreedomPop. Cuộc đua kinh doanh mạng viễn thông hứa hẹn sẽ rất sôi động mà hưởng lợi chính sẽ là người tiêu dùng tức các thuê bao điện thoại.
Axiata và FreedomPop cho biết họ đang lên kế hoạch đàm phán với các công ty viễn thông nằm ngoài địa bàn hiện hữu của họ như Việt Nam, Lào hay Philippines để mở rộng dịch vụ thuê bao miễn phí và giá rẻ đến đó. Tuy nhiên, giới quan sát không loại trừ một số công ty viễn thông sẽ nhanh chân tìm sự hợp tác từ các công ty khai thác dịch vụ mạng miễn phí khác để củng cố thị trường hiện nay của chính mình.
