Vĩnh Thụy -
Đồ kim hoàn German Kabirski nay là một thương hiệu nổi tiếng thế giới vì kiểu dáng độc đáo, cách chế tác hoàn toàn “phá truyền thống” của nhà tạo mẫu “nhà quê” German Kabirski.
Gọi Kabirski là “nhà quê” vì ông gốc làng Kabir thuộc Dagestan, một nước cộng hòa nhiều sắc tộc ở miền nam Nga và giáp Azerbaijan. Kabirksi từng tốt nghiệp Khoa Kinh Tế đại học Dagestan và ông đã tự học chế tác đồ kim hoàn.
Nhà chế tác kim hoàn German Kabirski và một số mẫu chế tác của ông.
“Lần nọ, bạn cha tôi là nhà điêu khắc Anatoly Yagudayev nổi tiếng ở Dagestan ghé thăm. Ông ấy xem các bức vẽ của tôi rồi thuyết phục cha mẹ tôi đưa tôi vào một trường nghệ thuật”, Kabirski kể.
Ở Dagestan, chế tác kim hoàn là một nghề được kính trọng, có nhiều nghệ nhân và một trường đào tạo nổi tiếng. Trong nhiều năm, đồ kim hoàn bằng bạc và vũ khí được chế tác ở làng Kubachi thường được trao các giải thưởng cao ở những cuộc triển lãm chuyên nghiệp trên toàn thế giới. Nhưng nguyên tắc chính của một trường phái truyền thống là tri thức được cha truyền cho con. Kabirski không được đào tạo chuyên nghiệp trong việc chế tác kim hoàn, đã ráng phá vỡ truyền thống trên.
Báo Russia beyond the headlines nói rằng Kabirski thường bị nghe những lời chỉ trích rằng phong cách chế tác của Kabirski là nổi loạn, là sự lăng nhục nghệ thuật tạo mẫu kim hoàn. Họ phê phán Kabirski là kẻ không được học bài bản, phá hỏng những viên đá quý, làm “què quặt” những mẫu kim loại chỉ vì Kabirksi ngẫu hứng sáng tác, không chú ý đến kiểu dáng, hình thức truyền thống nào. Nghệ thuật “xù xì” của ông ném bỏ tất cả các phương cách sản xuất quy ước, thử nghiệm nhiều vật liệu và hình dáng. Ông dùng nhiều loại gỗ lạ như gỗ mun, gỗ gụ hoặc gỗ snakewood (một loại cây bụi leo ở Đông Ấn Độ, có chi và rễ giống như con rắn xoắn) và ông kết hợp đá quí với tất cả mọi thứ, từ vàng, bạc đến gỗ, da và xương bò sát.
Kết quả là những sản phẩm hoàn toàn khác lạ với những món kim hoàn truyền thống. Những chế tác nhỏ của ông lột tả được năng lượng hoang dã và tính độc đáo của chúng. Nhưng các chế tác của Kabirski rất dễ nhận ra đối với những người chỉ mua đồ kim hoàn vào các dịp đặc biệt hoặc đám cưới. Người mua các tác phẩm của ông thuộc nhiều nước, như Mỹ, Úc, Nga, Ba Lan, Đức, Ý, Tây Ban Nha, Anh, Nhật Bản, Thái Lan và Canada.
Kabirski nói ông không muốn “bảo tồn truyền thống” và muốn thay đổi mọi thứ. Ông đã phá hỏng nhiều viên đá quý chỉ vì muốn kết nối nhiều vật liệu cùng một lúc.
Nét thẩm mỹ trong các món chế tác của Kabirski khác với các khái niệm truyền thống về đẹp và xấu. Rất dễ hiểu quan điểm của ông hãy là chính mình, không sống theo tư tưởng người khác.
Phần nào từ tính cách khác người đã giúp Kabirski trở thành nhà chế tác kim hoàn nổi tiếng thế giới. Ông nổi lên từ khi tham dự một cuộc triển lãm tại Moscow (Nga) hồi mùa thu 1999. Các chế tác đầu tiên của ông thiếu sự tinh tế nhưng lại có sự sôi nổi khiến người xem nhớ và thích chúng, nhờ những con ếch nhiệt đới, con trăn trườn qua lại trên những chiếc nhẫn.
Năm 2001, Kabirski tổ chức cuộc triển lãm đầu tiên, cũng thu hút sự chú ý của báo giới. Các cuộc triển lãm khác được tổ chức, nhưng ngay cả khi các mẫu mã được khen thưởng, tác giả cũng không thèm đến nhận thưởng. Ông giải thích rằng không phải ông khinh thường những sự kiện trao giải, mà đơn giản chỉ vì ông không thích vì mất thời giờ.
Gần đây ông viết trên Facebook rằng quyết không tham dự một cuộc triển lãm quốc tế nào nữa.
“Nhiều người sẽ nghĩ đó là một quyết định ngốc nghếch. Có thể đúng, nhưng tôi luôn cảm thấy xa lạ ở đó, hoàn toàn không thoải mái”.
