(SGTT) - Với lịch sử hình thành trên 500 năm, làng cổ Túy Loan mang đậm dấu ấn lịch sử, truyền thống và bản sắc văn hóa làng quê Việt Nam. Theo đó, ở ngôi làng này có món mì Quảng ngon trứ danh, rạng rỡ vùng đất Đà Nẵng.
- Đà Nẵng bắn pháo hoa tại 3 điểm Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021
- Đón lộc đầu năm, du lịch cả năm cùng Đà Nẵng
Làng cổ Túy Loan
Làng cổ Túy Loan nằm về hướng Tây - Nam của thành phố Đà Nẵng. Khách du lịch đi từ trung tâm thành phố, theo quốc lộ 14B khoảng 15km sẽ đến địa phận làng cổ. Dòng sông mang cùng tên làng “Túy Loan” uốn lượn, ôm ấp lấy làng. Phong cảnh ở đây rất nên thơ, mộc mạc, hữu tình và tiềm ẩn nhiều điều thú vị.
Làng Túy Loan được khai phá từ thời vua Lê Thánh Tôn (1470 - 1497). Sau đó đến năm Canh Tý (1900), dưới thời vua Thành Thái, hình thành thiết chế văn hóa làng. Làng cổ Túy loan có chợ Túy Loan, từ xưa đã phát triển sầm uất, nổi tiếng trù phú với cảnh trên chợ dưới sông tấp nập.
Chợ Túy Loan như là một trung tâm quy tụ hầu hết sản vật quanh vùng: cá mắm từ Hội An, Đà Nẵng lên, lâm sản từ miền Tây xuống; chiếu, nón, nong rổ Cẩm Nê lên... Cho nên ngày nay vẫn còn lưu truyền câu ca nhắc nhở: “Túy Loan trăm thứ đều ngon/Vừa vừa cái miệng kẻo chồng con hết nhờ”!
Đình làng Túy Loan
Theo các bậc cao niên, Làng cổ Túy Loan đã hình thành trên 500 năm, mang đậm dấu ấn của lịch sử, truyền thống và bản sắc văn hóa làng quê Việt Nam. Dân làng Túy Loan đã xây dựng đình làng để thờ các vị tiền hiền, tổ tiên. Đình Túy Loan và một di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia, một địa chỉ nghiên cứu, tìm hiểu và tham quan du lịch hấp dẫn.
Hằng năm, đến ngày Mồng chín tháng Giêng làng cúng Đình đầu năm và Lễ Hội đình làng cũng được tổ chức long trọng để tỏ lòng biết ơn các vị tiền hiền đã có công khai khẩp lập làng và cầu mong quốc thái dân an. Nhân dịp này, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, ẩm thực dân gian bổ ích, hấp dẫn, vui nhộn như đua thuyền, hát hò khoan đối đáp, thi nướng bánh tráng... thu hút những trai tài, gái sắc, dân làng nhiều nơi và khách thập phương đến dự hội và tham quan.
Mì Quảng Túy Loan
Có dịp đến Đà Nẵng, du khách hãy tìm đường về với làng cổ Túy Loan để một lần được thưởng thức tô mì đã góp phần làm nên danh tiếng xứ Quảng. Chưa thể dò cho hết "trăm thứ đều ngon" nhưng nhiều năm nay, ai đi ngang qua vùng đất Hòa Phong, Hòa Nhơn (huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) mà không ghé thưởng thức tô mì Quảng thì là điều thiếu sót.
Theo ông Đặng Khôi (92 tuổi, già làng của Làng cổ Túy Loan) cho hay, món mì Quảng Túy Loan có tiếng từ những năm 1950 của thế kỷ trước bởi nơi đây tô mì Quảng ăn kèm với bánh tráng Túy Loan nướng vàng ruộm vừa đẹp mắt vừa nhiều hương vị, đậm đà…
Nét đặc sắc nhất của mì Túy Loan chính là ở nước nhưn. Thực khách có thể chọn nhưn cá lóc, nhưn thịt ba chỉ, tôm hay nhưn thịt gà… Nhưng bằng nguyên liệu gì thì phải đảm bảo tiêu chí: cá lóc đồng; thịt heo, thịt gà ta; lươn, ếch đồng, tôm sông… Tất cả được ướp thấm thía với các loại gia vị: dầu phộng, nghệ, hành, tiêu, tỏi, ớt, sả, nước mắm Nam Ô, trước khi nấu thành những nồi nhưn riêng biệt. Khi ăn, chỉ cần chan nước nhưn còn sóng sánh, nóng hổi vào tô mì đã chuẩn bị sẵn.
Thưởng thức món mì Quảng Túy Loan, du khách như được nhấm nháp đầy đủ hương vị đồng quê dân dã. Trước tiên là những sợi mì mỏng đến đĩa rau là hỗn hợp nhiều loại như cải non, rau muống xanh chẻ nhỏ, ngò ta xắt dài để ngọn, bắp chuối xắt mỏng mỏng…
Thưởng thức tô mì Quảng Túy loan với vị beo béo vừa phải của dầu phộng (thứ thật), cái cay nồng của chén nước mắm ớt xanh và tỏi, cái giòn tan của hạt đậu phộng rang. Rồi vị ngọt của thịt, tôm, vị thanh chua nhẹ của dứa, cà chua và vị cay cay, thơm thơm của sả và củ nén trong nước nhưn. Ngoài ra, bánh tráng mè nướng Túy Loan được chế biến đủ năm thứ gia vị mắm, muối, đường, tỏi và mè. Khi nướng bánh trên than hồng, mùi ngầy ngậy, thơm ngon hấp dẫn, kích thích vị giác của bao người đã góp phần làm cho tô mì Túy Loan tràn đầy hương vị để níu chân du khách gần xa.
Có thể nói, từ lâu mì Quảng vùng làng cổ Túy Loan là niềm tự hào của người dân nơi đây. Ngày nay, món mì Quảng đã có mặt gần như các vùng miền đất nước. Tuy nhiên, tô mì Quảng do cư dân nơi đây chế biến có hương vị rất riêng biệt. Mỗi khi Tết đến xuân về, du khách khi đến vùng Quảng Nam - Đà Nẵng, hãy tìm về với làng cổ Túy Loan để tham dự Lễ hội Đình làng đông vui và thưởng thức tô mì Quảng đã góp phần làm nên danh tiếng “món ngon xứ Quảng” trên bản đồ ẩm thực Việt Nam.
Tiên Sa
