Anh bạn tôi mới ngoài 40 tuổi đã có dấu hiệu lãng tai, nói nhỏ thì anh không nghe mà nhiều lúc nói to thì quá bất tiện. Thính lực của anh có vấn đề bởi bao nhiêu năm nay nhà anh sống gần đường ray xe lửa, mỗi ngày anh hứng chịu tiếng ồn mỗi khi đoàn tàu chạy qua. Đó là chưa kể những đêm bỗng dưng thức giấc khi đoàn tàu hú còi. Đã nhiều lúc anh muốn chuyển nhà nhưng lực bất tòng tâm, đành tặc lưỡi ở vậy.
Anh bạn tôi chỉ là một trong số nhiều người ở đô thị đang mắc các bệnh liên quan đến tai và tim mạch vì tiếng ồn. Từ lâu, đã có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, tiếng ồn không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới tai (thính giác), tới giấc ngủ, hành vi con người trong cộng đồng mà còn ảnh hưởng đến tim mạch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…
Các nhà chuyên môn chỉ ra rằng, người dân sống ở đô thị, đặc biệt sống gần đường cao tốc, đường sắt, hay các khu phố có nhiều xe qua lại, gần nhà máy công xưởng thì tỷ lệ mắc bệnh cao huyết áp tăng hơn 15-20 lần so với vùng nông thôn.
Ngoài ra, nếu nghe liên tục tiếng ồn ở mức lớn hơn 70 dB (đề xi ben – đơn vị đo cường độ âm thanh) có thể tăng nguy cơ bệnh nhồi máu cơ tim, một nguyên nhân dẫn đến đột tử.
Vì thế, tại các đô thị ở nước ta hiện nay, ô nhiễm tiếng ồn đã và đang là vấn đề đáng lo ngại khi đường sá quá đông đúc, ồn ào bởi những tiếng động cơ và còi xe máy. Đó là chưa kể tiếng ồn phát ra từ những khu vui chơi giải trí như các quán bar, nhà hàng và vũ trường. Tiếng ồn cũng đến từ các công trường xây dựng mọc lên như nấm ở những khu đô thị mới.
Vì sao tiếng ồn lại gây ra các bệnh tim mạch? Các nghiên cứu y khoa cho rằng tiếng ồn là thủ phạm kích thích cơ thể tăng tiết ra các chất như cathecholamine, cortisone, serotonine… Các chất này bình thường tham gia vào điều phối các hoạt động bình thường của cơ thể trong đó có hoạt động của hệ tim mạch. Khi thay đổi nồng độ các chất này khiến cho nhịp tim nhanh và tăng huyết áp. Bên cạnh đó, tiếng ồn khiến cho con người căng thẳng, ảnh hưởng đến giấc ngủ và về lâu dài sẽ dẫn đến mất ngủ, thiếu ngủ thường xuyên. Đây là nguyên nhân chính làm tăng khả năng bị tăng huyết áp và rối loạn hoạt động của tim.
Xem kết quả
Hiện nay, đa số người dân còn thờ ơ và chưa ý thức được tác hại của tiếng ồn ảnh hưởng đến sức khỏe, vẫn sống chung với nó và thích nghi đến nỗi coi đó là điều bình thường và không quan tâm đến tác hại của nó. Chỉ khi thực sự có bệnh hay ảnh hưởng đến thính lực người dân mới “sợ” tiếng ồn, nhưng khi đó thì muộn rồi.
Vì thế để phòng tránh tác hại của tiếng ồn, trước tiên cần ý thức được các mối nguy cơ thực sự của tiếng ồn tác động đến sức khỏe, đặc biệt là tim mạch. Nhưng trên thực tế, chúng ta khó có thể làm thay đổi được tiếng ồn tại nơi sinh sống và làm việc, vì thế cách tốt nhất đối với mỗi cá nhân là biết cách tự bảo vệ mình, như hãy bịt tai bằng hai tay hoặc dùng nút tai khi gặp tiếng ồn quá lớn. Chúng ta có thể yêu cầu hạ bớt cường độ âm thanh tại các nhà hàng, quán ăn… Với các nhân viên lao động trong môi trường có tiếng ồn cao, nhất thiết cần đội mũ chống ồn. Đối với những người thích nghe nhạc thì không nên dùng các máy nghe nhạc với mức âm thanh lớn và nghe nhạc bằng tai trong nhiều giờ.
Bác sĩ Ngô Tuấn Anh - Chuyên khoa Tim mạch,Bệnh viện Quân Y 108
