PHƯƠNG TRÀ-BAN CAO -
Tại TPHCM, không khó để tìm một điểm bán mật gấu. Loại mật này cũng được rao bán khá nhiều trên các trang mạng. Mật gấu, dù không ai kiểm chứng thật hay giả, được người bán quảng cáo là chữa bách bệnh với giá vài chục ngàn đồng mỗi lọ (1 cc/lọ).
Bao nhiêu cũng có
Theo những thông tin được đăng tải trên mạng, chúng tôi tìm đến địa chỉ bán mật gấu nằm trên đường Lê Văn Sĩ (quận 3). Ngay khi chúng tôi vừa hỏi, một người đàn ông trong căn nhà này đã nhanh chóng lấy ra 10 lọ nhỏ 1 cc, mỗi lọ có giá 80.000 đồng. Ông huyên thuyên giới thiệu “công dụng vô biên” của mật gấu. Thấy chúng tôi chưa có ý định mua, ông này nói: “Muốn lấy bao nhiêu cũng có, lấy càng nhiều thì càng được giảm giá. Cứ lấy một lọ về dùng thử, tốt thì qua lấy tiếp, tôi lúc nào cũng có hàng”.
Ghi nhận tại các cơ sở kinh doanh mật gấu khác nhau cho thấy các lọ đựng mật gấu đều có nhãn mác, kiểu dáng khá giống nhau, nhưng nguồn gốc, chất lượng của mật gấu thật giả như thế nào thì không ai đảm bảo vì trên lọ mật không ghi nơi sản xuất.
Theo số điện thoại được cung cấp trên trang web matgau…com, chúng tôi liên hệ với một cơ sở bán mật gấu phía Bắc và cũng nhận được sự chào đón nhiệt tình không kém: “Chỗ chị loại nào cũng có. Nếu em mua mật gấu một năm thì 120.000 đồng/cc, sáu tháng thì 70.000 đồng/cc. Yên tâm là bên chị bán hàng uy tín trên toàn quốc, đảm bảo chất lượng”. Đây cũng là giá chung của nhiều trang web bán mật gấu khác. Lời quảng cáo trên các trang web này đa phần là “cam kết bán mật gấu rừng nguyên chất”.
[box] Theo các quy định của pháp luật hiện hành, việc săn, bắn, bẫy, tàng trữ, giết mổ, buôn bán hay quảng cáo gấu và các sản phẩm từ gấu đều là những hành vi vi phạm pháp luật. Mọi hành vi vi phạm liên quan đến gấu, tùy theo mức độ nghiêm trọng và tang vật có thể bị xử phạt hành chính lên đến 500 triệu đồng đối với cá nhân và 1 tỉ đồng đối với tổ chức, hoặc xử lý hình sự lên đến bảy năm tù giam.[/box]
Thổi phồng công dụng
Tất cả trang web bán mật gấu đều tôn mật gấu như một loại dược liệu quý có thể chữa bách bệnh. Người bán hàng trên đường Lê Văn Sĩ kể trên cũng không ngoại lệ. Ông này nói rằng mật gấu của ông bán đảm bảo nguyên chất 100% nên hoàn toàn yên tâm. “Thâm tím, gan, ho, viêm phế quản, trúng độc chữa được hết. Nhiều chị em đi phun thêu lông mày về thì bị sưng, nhưng sau khi dùng mật gấu là khỏi”, ông này quảng cáo.
[box] Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến đầu năm 2015, trên cả nước còn khoảng 1.250 con gấu bị nuôi nhốt trong các trang trại, giảm 72% so với số liệu năm 2005.[/box]
Những lời quảng cáo để bán hàng thì luôn được thổi lên tới mây nhưng có lẽ đã đánh trúng tâm lý “có bệnh vái tứ phương” nên thực tế nhiều người đã tin và mua ngay với mong muốn trị bệnh. Có người mua nên có người bán và cũng vì thế việc mua bán và sử dụng mật gấu vẫn diễn ra phổ biến. Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, lương y Nguyễn Đức Nghĩa ở phòng khám Tuệ Lãn (quận 3, TPHCM) cho rằng hiện đã có tất cả các loại thuốc tổng hợp cũng như các vị thảo dược có công dụng thay thế mật gấu trong chữa bệnh. “Trước nay nhiều người cho rằng mật gấu chữa được ung thư, bách bệnh, nhưng thật ra công dụng chính của mật gấu là chữa chấn thương ngoài da, tụ huyết, các bệnh về khớp, còn chữa ung thư thì mật gấu chỉ đóng vai trò hỗ trợ”, ông Nghĩa nói.
Theo ông Nghĩa, các nghiên cứu của Đông y cho thấy mật gấu đóng vai trò tăng cường miễn dịch cho chủ thể và giúp các phương pháp truyền thống phát huy tác dụng tốt hơn. Chẳng hạn khi điều trị ung thư bằng hóa chất, xạ trị, phẫu thuật, nếu phối hợp cùng với Đông y và mật gấu thì cho kết quả tốt hơn. Nghĩa là mật gấu chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị ung thư chứ tự thân không có tác dụng chữa ung thư như nhiều người nhầm tưởng.
Theo bà Phan Thị Thùy Trinh, Trưởng phòng Truyền thông thuộc Tổ chức Bảo vệ động vật châu Á (Animals Asia) tại Việt Nam, thường ở các trang trại, người nuôi tự lấy mật gấu mà không có các biện pháp bảo vệ, khử trùng. Cùng với đó là môi trường sinh sống, điều kiện chăm sóc sơ sài nên nguy cơ gấu bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn là rất cao.
Theo bà Trinh, nếu gấu nuôi thì sáu tháng có thể lấy mật một lần, mỗi lần 100-250 cc. Nếu lấy mật gấu với tần suất dày và số lượng lớn thì sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng mật, quan trọng hơn là gây ra hiện tượng tràn mật trong cơ thể và dẫn đến cái chết của chúng. “Người ta lấy mật bằng cách đâm liên tiếp những mũi kim dài tới 10 cm cho đến khi tìm thấy túi mật. Nhiều con gấu khi được trung tâm nhận về, tiến hành kiểm tra thì cơ quan nội tạng bên trong đã bị phá hủy trầm trọng”, bà Trinh nói.
Việc giảm số lượng gấu bị nuôi nhốt và lấy mật cũng nằm trong kế hoạch duy trì, bảo tồn loại động vật này. Vì vậy, bà Trinh cho rằng để tránh cho gấu bị thương hay chết vì bị lấy mật, người dân nên dùng các vị thuốc khác thay thế. Thêm nữa, các vị lương y đều cho rằng những loại mật bán trên thị trường đều không biết chắc chắn có phải mật gấu nguyên chất hay không. Vì vậy, việc sử dụng có khi không hiệu quả, mà ngược lại có khả năng gây ra tác dụng phụ nguy hại.
