Chính Phong -
Sau cơn sốt với các đồng tiền điện tử mã hóa như bitcoin, onecoin, nhiều người gần đây bắt đầu hướng sự chú ý đến một dạng tài chính phái sinh khác: quyền chọn nhị phân. Với sản phẩm này, rủi ro thua lỗ do đoán sai xu hướng và rủi ro pháp lý đều rất lớn.
Đầu tư dựa trên sự phỏng đoán
Quyền chọn nhị phân (Binary Options – BO) là một loại tùy chọn ước tính về khả năng tăng, giảm giá của tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Nhị phân ở đây có nghĩa là người chơi chỉ có hai khả năng kết quả xảy ra là thắng hoặc thua.
Tài sản ở đây là những cặp tỷ giá hối đoái (như EUR/USD, USD/JPY), chỉ số index (như Down Jones, NASDAQ, Hang seng, Nikkei), mã cổ phiếu uy tín được niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế (như Apple, Amazon), các loại hàng hóa (như vàng, bạc, dầu thô). Thời gian ở đây có thể là tính bằng giây, phút, nhưng cũng có thể tính bằng năm.
Người chơi chỉ cần dự đoán khả năng tăng và giảm của tài sản trong một khoảng thời gian nhất định và bỏ ra một lượng tiền đầu tư cho sự dự đoán đó. Khi hết thời gian, người chơi sẽ biết thắng hoặc thua dựa trên việc dự đoán đúng hay sai, khi đó sẽ biết lãi hoặc lỗ bao nhiêu dựa trên số tiền đầu tư ban đầu.
Khi dự đoán rằng giá của tài sản sẽ tăng và muốn đầu tư thì chọn call (cao/lên). Ngược lại, khi dự đoán giá tài sản sẽ giảm, chọn put (thấp/xuống) để đầu tư. Ví dụ, vào 23 giờ tối, chỉ số Down Jones ở mức 20.600 điểm, người chơi đoán nó sẽ tăng vào lúc 23 giờ 5 phút, chọn quyền call với mức 100 đô la Mỹ. Đến hạn 23 giờ 5 phút, có hai khả năng xảy ra: nếu chỉ số ở trên mức 20.600 điểm, người chơi thắng 100 đô la; nếu chỉ số ở dưới mức 20.600 điểm, thua 100 đô la. Tất cả các loại tài sản trên các sàn nhị phân đều diễn biến lên xuống theo số liệu thực, trong thời gian thực.
Tất nhiên, khi thua người chơi thua đủ 100 đô la. Nhưng khi thắng, người chơi không thu được đủ 100 đô la vì phải trả chi phí giao dịch cho sàn nhị phân và nhà môi giới. Phí này từ 5% đến 40% tùy theo từng sàn, từng thời điểm giao dịch, từng loại tài sản giao dịch và phân loại khách hàng, khách hàng đặc biệt khi thắng sẽ có mức lãi nhận được cao hơn khách thường.
Lắm người chơi, rủi ro cũng lắm
Tại Việt Nam, hiện đã có khoảng 10 sàn giao dịch quyền chọn nhị phân được mở. Sàn đặt ở nước ngoài, công ty ở Việt Nam đăng ký dịch vụ môi giới tài chính làm nhiệm vụ tiếp thị, truyền thông, thu hút người chơi chủ yếu qua các trang web và mạng xã hội. S. là một công ty như vậy, khi họ làm nhà môi giới cho sàn G. đóng đại bản doanh ở New Zealand được xem như sàn lớn và uy tín nhất châu Á.
Theo một người quản lý ở công ty S., sau gần một năm mở sàn tại TPHCM, họ đã thu hút được gần 10.000 tài khoản đăng ký, hiện họ đã có chi nhánh tại Hà Nội, năm nay dự định mở thêm tại Cần Thơ và Đà Nẵng.
Không có các yếu tố đa cấp như tiền ảo, chơi “nhị phân” có vẻ thu hút nhờ giao dịch được thực hiện trên biến động của những loại tài sản có uy tín (các cặp tỷ giá hối đoái, chứng khoán, chỉ số index, hàng hóa) trong thời gian thực, dễ chơi và chỉ cần ít tiền cũng chơi được. Chỉ cần mở trang web, lập một tài khoản, nạp tiền là có thể chơi được 24/24 vì bất kỳ thời gian nào trong ngày cũng có các hoạt động tài chính diễn ra trên thế giới.
Như giao dịch trên sàn G. chẳng hạn, mở tài khoản ban đầu tối thiểu chỉ cần 200 đô la Mỹ, chơi thua hết, những lần sau chỉ cần nạp tối thiểu 100 đô la là chơi tiếp. Số tiền tối thiểu cho mỗi lần đặt lệnh chỉ là 5 đôla. Tiền nạp vào tài khoản và rút ra qua thẻ tín dụng hay ghi nợ của các ngân hàng trong nước, trung gian thanh toán là các ví điện tử như Ngân Lượng hay Bảo Kim. Nếu người chơi có tài khoản ban đầu là trên 2.000 đô la, sàn cung cấp cho một công cụ dự báo mà theo quảng cáo từ người môi giới sàn là “dự báo 10 lần, chính xác 8”.
Chơi “nhị phân” cũng có đủ loại chiến lược và kỹ thuật phân tích như đầu tư chứng khoán hay các loại hình tài chính phái sinh khác như phân tích biểu đồ nến, chỉ số MACD, chỉ số RSI, dãy số Fibonacci… Nhưng như P., một bạn có “thâm niên” chơi nhị phân cho biết: “Đặt những lệnh trong khoảng thời gian 30 giây hay 60 giây thì làm gì có thời gian mà phân tích, chỉ chơi theo cảm tính và kinh nghiệm thôi, không khác gì đánh cờ bạc, mà có biết phân tích thì khả năng đúng sai cũng thường như nhau”.
Còn theo trưởng phòng phân tích một công ty chứng khoán, những thể loại này thường khiến người chơi bị lôi cuốn vì nghĩ dễ có lời, nhưng thực sự việc dự báo sự tăng giảm của cổ phiếu, sự lên xuống của các loại hàng hóa là không đơn giản. Hiện nay tại các sàn “chui” trong nước cung cấp dịch vụ này, không nhiều người chơi kiếm được tiền khi đầu tư các cặp hàng hóa trên Forex, hay các quyền chọn phái sinh, thậm chí còn lỗ.
Theo ông Đinh Tuấn Minh, chuyên gia tài chính tiền tệ từ Viện Chiến lược và chính sách khoa học công nghệ, tiền ảo, forex, quyền chọn nhị phân ở Việt Nam hiện chưa có định chế pháp luật đứng ra đảm bảo, chưa có định chế bảo hiểm nào sẵn sàng san sẻ rủi ro. Các công ty đặt ở Việt Nam là các đại lý trung gian môi giới, họ làm việc pháp luật không cấm là môi giới, nhưng họ không chịu trách nhiệm về sản phẩm. Người chơi sẽ bị mất tiền nếu sàn quyền chọn nhị phân tự đánh sập, bị hacker mất hết số liệu, các nhà môi giới không chi trả, chiếm đoạt tiền trong tài khoản…
