Y Nguyên -
Hồi nhỏ, tôi thèm cây mận. Đất quê nhiều cây ăn trái mà thứ nào cũng ngon, cũng khiến con nít thấy bắt ham; vậy nhưng, với tôi, cây mận luôn là nhất; me, xoài, ổi, khế… đều không sánh bằng.
Nhà tôi vườn rộng nên hầu như có đủ các loại cây ăn trái thông dụng; chỉ mỗi cây mận là không. Nhà thằng bạn cùng xóm có cây mận. Mùa tới, trái lúc nhúc sai rật, chín ngả đỏ au nhìn rất mê. Lâu lâu được bạn nổi cơn hào phóng rứt cho vài trái là sướng đến khỏi bàn. Không chát ngầm hoặc chua đến… té đái như các loại ổi, xoài, me (lúc còn non); vị mận luôn là một thứ vị nhẹ nhàng; có chát chua cũng chỉ chát chua ở mức độ… vừa vừa, ngay cả khi non cũng có thể ăn chơi, còn chín thì khỏi nói: ngọt, mát, mềm, lại bụ nước; cứ rồn rột mà nhai, nhai hoài không ngán, đến no!
Mẹ, mẹ ơi, hay nhà mình trồng thêm cây mận…. Dẹp, mận mung gì! Sâu lắm con... Nài nỉ mẹ đến gãy lưỡi mẹ cũng nhất định không với cái lý do: cây mận sinh sâu. Sâu gì sâu, cây nào mà chẳng sâu? Mẹ thật vô lý; không thương, không muốn chiều mình nên kiếm cớ nói khó khăn đây! Và thật; trong những giấc mơ tôi thấy mấy cây xoài, cây ổi nhà mình lúc nhúc đầy sâu; còn cây mận nhà thằng bạn không sâu bọ gì hết trơn, trái lúc nào cũng lúc lỉu đỏ au, căng bóng...
Ngày vợ chồng tôi ra cất nhà riêng, việc đầu tiên tôi làm là xin ngay cây mận con về trồng. Xới đất, bón phân, cắm cây, tưới nước hằng bữa; tôi dồn hết nỗi khao khát lúc ấu thơ (thèm một cây mận của riêng mình) vào công sức đổ ra chăm sóc cho cây lớn nhanh, thật nhanh. Cây không phụ người: chỉ năm trước, năm sau đã ra hoa, bói trái. Rồi cũng tới ngày mận chín đỏ. Chấm muối, đưa lên miệng những trái mận đầu tiên, thật tình cảm giác của tôi chắc... không khác là bao so với anh chàng Nhikolai Ivanưts trong câu chuyện Khóm phúc bồn tử của nhà văn Nga Anton Chekhov; nghĩa là ngon, rất ngon.
Những mùa mưa nắng qua đi. Cây mận ngày càng vươn cao, xòe “chiếc ô lá” sum suê. Những mùa mận ra hoa, đậu trái nối tiếp nhau. Hoa ngày càng dày, trái ngày càng sai; và cơn thèm mận của ông chủ (là tôi) cũng ngày càng lùi xa; xa lắc. Có điều giờ thì câu nói của mẹ tôi đang bắt đầu ứng nghiệm. Cây mận quả dễ sinh sâu; và, hơn nữa, sinh rất nhiều sâu. Không biết có phải cái hiền lành, bụ bẫm, ngọt ngào mơn mởn của lá, của hoa, của trái quyến rũ, gọi mời họ hàng nhà sâu hơn các loại cây ăn trái anh em? Không rõ; nhưng cứ đến mùa cây đơm hoa, đậu trái, sâu bò hàng đàn, lổm ngổm trên cành, đu trên thân, rớt xuống gốc, còn bò cả vào sân, vào nhà. Vợ tôi vốn hãi sâu; ra vô, hễ gặp sâu là hét váng, chạy thục mạng. Còn chuyện mon men ra gốc mận để quét dọn thì... thôi, khỏi tính, không bao giờ. Phun thuốc mấy lần sâu không hết, còn sợ ô nhiễm môi sinh (do cây mận đứng gần nhà), tôi đành phải đi tới cái quyết định khá buồn: kêu người chặt bỏ!
Ngày cây mận bị đẽo gốc bằng rìu, kêu răng rắc xé ruột rồi đổ ào xuống, lòng tôi cũng dường như có cái gì đang đổ vỡ. Vợ tôi vẻ vừa mừng vừa buồn; còn thằng con trai thì thút thít. Tôi ôm con, dỗ: Ngoan, mơi mốt ba trồng cho con cây khác... Hông! Con thích cây mận hà... Nhìn con, bất giác tôi thấy lại hình bóng tôi xưa và tai tôi chợt văng vẳng câu nói ngày nào của mẹ: Mận mung gì! Sâu lắm con...
Mẹ ư? Mẹ giờ đã xa, rất xa...
