TRẦN THU -
Hiện nay, nhiều công ty tài chính như ACS, Home Credit, FE Credit (thuộc VPBank), và một số ngân hàng như HSBC, ANZ đều hợp tác với các hệ thống bán hàng điện máy, điện tử, cũng như các công ty chuyên bán hàng qua mạng để cung cấp dịch vụ cho vay trả góp mua hàng trực tuyến. Theo đó, người tiêu dùng có thể vay trả góp mua hàng trực tuyến trên trang web của các công ty như Lazada, Nguyễn Kim, Thế giới Di động, Viễn Thông A, Thiên Hòa, Bách Khoa, FPT Shops, Home Center...
Thủ tục thế nào?
Chẳng hạn như mua hàng trên trang web của Lazada, theo một đại diện của Công ty Tài chính TNHH MTV Home Credit Việt Nam, người mua có thể vay trả góp của Home Credit để mua các món hàng như laptop, điện thoại, ti vi, máy chụp hình, đồ dùng gia đình… với giá trị thấp nhất 3 triệu đồng/món.
Khi mua hàng trên mạng, người mua chọn hình thức trả góp và tùy chọn vay của công ty tài chính, hay ngân hàng. Theo đại diện Home Credit, khách hàng phải điền thông tin về các chi tiết cho khoản vay như kỳ hạn, khoản trả trước, các giấy tờ khách hàng có thể nộp...
Tất cả chi tiết sẽ được chuyển về Home Credit. Nhân viên công ty này sẽ gọi điện tư vấn và xác nhận khoản vay với khách hàng, và nhập thông tin lên hệ thống để được xét duyệt. Thời gian duyệt trung bình 30 phút kể từ lúc nhập hồ sơ, nhân viên Home Credit sẽ phản hồi khoản vay có được chấp thuận không.
Nếu được, nhân viên của công ty tài chính này sẽ đem hợp đồng đến để khách hàng ký và thu thập bản sao các giấy tờ cần thiết, và báo với Lazada để giao hàng cho khách. Sau khi hoàn tất thủ tục, khoảng hai ngày sau khách sẽ nhận được hàng từ Lazada giao. Như vậy, quy trình vay trả góp trên mạng dài hơn so với mua thẳng món hàng trên mạng khoảng một ngày.
Còn nếu chọn vay trả góp từ các ngân hàng, thông thường người mua phải có thẻ tín dụng của các ngân hàng này. Sau khi chọn mua trả góp hàng trên mạng, khách hàng phải gọi điện để thông báo với ngân hàng về việc mua trả góp để được trả dần khoản vay trong 6-12 tháng. Nếu không, ngân hàng sẽ xem đây là những khoản vay thông thường qua thẻ tín dụng mà khách hàng phải thanh toán trong vòng 45 ngày, và sẽ chịu phí phạt và lãi suất có thể lên hơn 30%/năm nếu thanh toán không đúng hạn.
Lãi suất ra sao?
Theo Home Credit, lãi suất áp dụng cho vay trả góp qua mạng cũng giống như vay tại điểm bán, tức lãi suất tùy thuộc vào từng đối tượng vay, từ người có đầy đủ giấy tờ để chứng minh thu nhập cho đến người chỉ có giấy chứng minh nhân dân (CMND) và hộ khẩu.
Lãi suất hiện có ở mức từ 0% (chương trình khuyến mãi áp dụng cho một số mặt hàng cố định), đến 1,66%/tháng (tương đương mức lãi suất của ngân hàng dành cho người có ba loại giấy tờ: CMND, hộ khẩu, hợp đồng lao động hoặc sao kê lương ba tháng), hoặc cao hơn nữa tùy theo khoản vay như mức trả trước, kỳ hạn vay, và quan trọng nhất là lịch sử tín dụng của người vay.
Do đây là vay tín chấp nên lãi suất thường cao hơn lãi suất ngân hàng, thậm chí cao hơn lãi suất thẻ tín dụng của ngân hàng. Bởi vì, việc vay từ công ty tài chính thường không đòi hỏi nhiều thời gian, giấy tờ và điều kiện (chứng minh thu nhập ổn định...) như khi đi vay của ngân hàng hay làm thẻ tín dụng.
Theo ông Kris Werner, Giám đốc Khối dịch vụ tài chính cá nhân và quản lý tài sản, Ngân hàng HSBC Việt Nam, người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ chương trình mua hàng trả góp tại nơi mua hàng hóa, dịch vụ vì cùng một tên gọi là mua hàng trả góp, nhưng có những chương trình người mua hoàn toàn không phải chịu bất kỳ lãi suất hay phí dịch vụ nào khác. Ví dụ như, chủ thẻ tín dụng của HSBC có thể mua chiếc điện thoại có giá 12 triệu đồng và trả dần trong 12 tháng, mỗi tháng trả 1 triệu đồng mà không chịu bất cứ khoản lãi suất hay phí dịch vụ nào.
Tuy nhiên, có những chương trình người mua phải trả một khoản phí hoặc lãi suất ban đầu; hoặc có chương trình trả góp với lãi suất hàng tháng. Đại lý bán hàng liên kết với các ngân hàng khác nhau sẽ có những chương trình khác nhau, ông Kris Werner cho biết.
Mỗi ngân hàng cũng có thể có nhiều chương trình trả góp khác nhau được thực hiện cùng lúc, do đó, khách hàng cũng phải tìm hiểu kỹ chương trình nào phù hợp và tốt nhất tại thời điểm mua hàng để tránh bị nhầm lẫn hoặc đăng ký sai chương trình.
Ngoài ra, người tiêu dùng cần tìm hiểu xem chương trình có yêu cầu sử dụng thẻ tín dụng hay không vì nếu đã là chủ thẻ tín dụng, người mua sẽ được hưởng nhiều ưu đãi từ ngân hàng phát hành thẻ hơn là những ai chưa có thẻ tín dụng, hay nói cách khác là những ai chưa có giao dịch, ràng buộc gì với ngân hàng.
Người tiêu dùng cũng nên hỏi rõ trước về các loại phí (nếu có), để có thể chủ động cân nhắc khả năng mua hàng của mình. Đối với chương trình ưu đãi trả góp sử dụng thẻ tín dụng, người tiêu dùng cần lưu ý thanh toán số tiền trả góp đúng hạn hàng tháng để tránh phí phạt trả chậm.
Theo Home Credit, đối với công ty tài chính, trong mỗi hợp đồng đều ghi rõ trễ hạn, khách hàng sẽ phải nộp phí phạt. Do đó, tốt nhất là khách không nên để trễ hạn thanh toán, vì nếu trễ không chỉ phát sinh phí phạt mà còn ảnh hưởng không tốt lịch sử tín dụng của khách. Nếu lịch sử tín dụng xấu, khách hàng sẽ gặp khó khăn khi đi vay ở các tổ chức tài chính khác, như có thể bị áp dụng lãi suất cao hoặc sẽ khó được chấp thuận vay.
