Diệu Thuần -
Chiếc xe có hình dáng bên ngoài giống chiếc xe đạp, chạy tốc độ 48 km/giờ, hết xăng vẫn chạy được. Đó là xe Mobylette, du nhập vào nước ta từ những năm 60-70 của thế kỷ trước.
Hết xăng thì đạp
Mobylette do Công ty Motobecane ở Pháp sản xuất. Loại xe này được tung ra thị trường vào năm 1949. Theo những người chơi xe cổ lâu năm, ngay từ khi ra đời, Mobylette đã tạo được một làn sóng đam mê cho giới chơi xe không chỉ ở nước Pháp mà khắp thế giới. Trong ảnh tư liệu cũ về Sài Gòn trước năm 1975, không khó để nhận thấy loại xe này xuất hiện nhiều trên đường phố.
Thời kỳ đỉnh điểm của Mobylette được đánh dấu là vào những năm 1970, khi nhà sản xuất đã sản xuất được hơn 14 triệu chiếc. Trung bình, mỗi năm hãng cho ra đời khoảng 750.000 chiếc. Loại xe này bị ngưng sản xuất vào năm 1997 sau gần nửa thế kỷ tồn tại, vì bị các dòng xe có động cơ mạnh lấn át. Theo những người chơi loại xe này ở Sài Gòn, chính vì việc ngưng sản xuất nên loại xe này trở thành loại quý hiếm, giá trị của nó ngày càng được nâng lên. Cho đến nay, giới chơi xe cổ rất ưa chuộng Mobylette.
Điểm đặc biệt của Mobylette là gắn động cơ hai thì, nhiên liệu sử dụng là xăng pha nhớt. Ngay từ khi mới ra đời, tốc độ của Mobylette có thể lên tới 48 km/giờ. Cái hay của chiếc xe này là khi hết nhiên liệu, người dùng có thể chuyển sang đạp bằng chân.
Cũng theo những người đam mê loại xe này, Mobylette được chia làm ba đời. Đời đầu, chiếc xe có màu đen và màu hột gà. Sườn xe giống như sườn xe đạp, mâm bánh có ba đũa, mỏng manh, chưa có phuộc nhún, bình xăng nằm phía dưới yên xe. Ở đời thứ hai, xe có màu xám, sườn xe được làm lại to hơn, chắc chắn hơn và đã có phuộc nhún. Bước sang đời thứ ba, xe chuyển sang màu xanh, bình xăng được chuyển lên nằm ở kế cổ xe.
Lắp xe từ từng chi tiết nhỏ
Hiện ở Sài Gòn có nhiều người chơi xe Mobylette và thành lập những nhóm, hội chơi chung. Do dòng xe này không còn sản xuất, muốn có một chiếc xe mình ưa thích, nhiều người phải đi sưu tập từng chi tiết nhỏ để lắp ráp, tạo thành chiếc Mobylette đảm bảo được tính nguyên bản và độc đáo. Có người thì sưu tầm những chiếc xe cổ, mang về tự phục chế hoặc mang ra tiệm uy tín, nhờ người thợ ‘’thiết kế’’ cho mình chiếc xe cổ điển nhất. Giá một chiếc Mobylette sau khi “độ” 10-12 triệu đồng. Nếu muốn chiếc xe “xịn” hơn, người chơi phải chi đến 20 triệu đồng.
Và để có thể tìm được các phụ tùng của xe, người chơi không chỉ phải bỏ ra số tiền lớn mà còn phải bỏ công sức đi săn lùng mới có được. Thông thường, để tìm phụ tùng xe, hay chiếc xe còn ‘’zin’’ khoảng 60-70%, người chơi phải đến Hóc Môn, Thủ Đức, Củ chi hay các tỉnh lân cận như Đồng Nai, Bình Dương, Long An... mới mua được. Anh Nguyễn Thạch Lân (chủ nhiệm Câu lạc bộ Sài Gòn Motobecane) cho biết, để có chiếc xe Mobylette anh bỏ rất nhiều công sức. “Chúng tôi phải đi tìm những chiếc xe cũ để độ lại thành mới. Nếu may mắn mới mua được chiếc còn tốt do chủ nhân giữ cẩn thận, còn không các anh em phải mua những chiếc đã cũ, sau đó chọn chi tiết còn tốt của chiếc xe để lắp ráp’’, anh nói.
Anh Đặng Thanh Trí (chủ tiệm sửa xe Năm Trí trên đường Trường Chinh, phường Tân Hưng Thuận, quận 12) cho biết, anh có niềm đam mê với Mobylette từ năm 13 tuổi. Sau thời gian dài tìm hiểu dòng xe, anh quyết định mở tiệm sửa. Đến nay, anh đã có hơn 20 năm sửa chữa, phục chế Mobylette. Theo anh Trí, nhiều chiếc Mobylette tưởng như chỉ bán phế liệu, nhưng qua bàn tay của người thợ, nó trở thành mới, độc đáo và bắt mắt. Nhìn tổng thể chiếc xe đã cũ rồi nhưng khi tháo ra, xem tỉ mỉ từng chi tiết như vè (chắn bùn), ốc, công tắc đèn, pedal (bàn đạp) vẫn còn sử dụng được thì có thể “góp nhặt” chúng lại để có một chiếc Mobylette mới. “Tuy nhiên, để làm được điều đó, đòi hỏi người thợ phải thật khéo léo, tỉ mẩn và có một chút sáng tạo”, anh nói.
Còn theo anh Tuấn (quận Tân Bình), người được giới chơi đồ cổ gọi là ‘’Tuấn CD”, để có chiếc Mobylette có khi anh phải liên lạc với nhóm người mê xe này bên Pháp gửi phụ tùng về. Anh kể, một lần xuống Bà Rịa-Vũng Tàu tìm mua Mobylette về độ lại thì thấy một người chủ đang treo xe ngoài chuồng heo làm kỷ niệm, anh rất mừng. Tuy nhiên, vị chủ này nhất định không bán, nhất quyết để làm kỷ niệm. Anh phải năn nỉ mãi mới mua được chiếc xe giá 7,5 triệu đồng. Mang về, anh làm lại toàn bộ như làm đồng, làm máy, sơn xi... và anh đã có chiếc xe mới để đáp ứng niềm đam mê của mình.
Anh cho biết, do hiện nay Mobylette không còn sản xuất nên những phụ tùng của chiếc xe anh đang sử dụng chủ yếu là tự chế hoặc mua ở chợ Tân Thành (quận 5). Với những phụ tùng không có hoặc mua quá khó, anh phải liên lạc với những nhóm người chơi Mobylette bên Pháp mà mình quen biết gửi về. ‘’Để có được chiếc xe đã khó, tìm phụ tùng thay thế khi hư lại càng khó và kỳ công hơn. Thế nhưng, niềm đam mê xe làm tôi quên tất cả’’, anh nói.
