An Chi-
Cà phê được dùng rộng rãi trên thế giới, nhưng tại Ý, đây không đơn thuần là một thức uống mà được coi như một văn hóa quan trọng. Ý cũng là xứ sở, quê hương của một số thức uống từ cà phê.
Nước Ý đã giới thiệu cho toàn thế giới ba món cà phê: espresso, cappuccino và latte. Cả ba thức uống này hiện khá phổ biến tại Việt Nam, nhưng không phải ai cũng biết được văn hóa cà phê của người Ý vốn có những nguyên tắc mang màu sắc huyền bí và nghi thức riêng.
Trên thực tế, cà phê được đưa vào châu Âu hồi thế kỷ 17, nhưng phải đến cuối thế kỷ 19 người Ý mới phát minh ra máy pha cà phê bằng hơi nước sôi. Từ đó, người Ý đã đem đến cho thế giới một thức uống nổi danh đến nay là espresso.
Espresso không phải là một loại hạt cà phê hay một cách rang xay cà phê, mà espresso là phương pháp xay nhuyễn và ép cà phê rất nhanh bằng nước nóng ở áp suất cao.
Thế nào là một ly cà phê espresso đúng vị Ý? Ông Moreno Faina, Giám đốc Đại học Cà phê, tại Trieste (Ý,) và cũng là ông chủ của Công ty Cà phê IIly, cho biết: “Nếu bạn gọi một ly espresso, người pha chế khi ấy mới làm cho bạn một ly, chỉ một ly cho bạn mà thôi. Còn những loại cà phê khác, khi bạn gọi, cà phê đã được chuẩn bị sẵn từ trước”.
Còn ông Marco Eskandar, người Ý gốc Ai Cập, chủ quán cà phê tại Rome Er Baretto, tiết lộ bí quyết có được ly espresso ngon là 5M, nghĩa là miscela (phối trộn), macchina (máy pha cà phê), macinino (xay), manutenzione (bảo dưỡng máy pha cà phê) và mano (kỹ năng của người pha chế).
Ông Eskandar cũng có tiếng về làm món cà phê cappuccino (tức espresso dùng với sữa). Thức uống này được đặt tên dựa theo màu áo của các thầy dòng capuchin.
Khi bột cà phê đang nở, ông Eskandar đun một chút sữa bằng hơi nước. Khi sữa bắt đầu sủi bọt, ông cẩn thận cho sữa vào espresso, tạo hình cho ly cà phê cappuccino.
Theo thói quen của người Ý, cappuccino thường dùng với bữa ăn sáng, không bao giờ dùng từ chiều về tối.
Bà Elizabeth Minchilli, một người Mỹ chuyên viết về ẩm thực, rượu và văn hóa Ý, cho biết thói quen dùng cappuccino của người Ý gần như là một luật bất thành văn, bởi vì người dân nơi đây quan ngại đến vấn đề về tiêu hóa và béo phì.
Về thức uống latte, bà Minchilli cho biết, tại Ý, nếu khách hàng gọi latte, họ sẽ nhận được một ly gần như toàn sữa.
Văn hóa cà phê tại Ý rất coi trọng giờ giấc dùng cà phê trong ngày. Hầu hết người uống cà phê tại Ý đều đứng tại quầy bar, vừa thưởng thức cà phê, vừa trò chuyện với người pha chế. Nhiều người Ý cũng cho rằng espresso và cappuccino dùng với ly thủy tinh sẽ ngon hơn so với ly sứ.
Ngoài ra, espresso cũng có vài “biến thể" thú vị khác, như café machiato có thêm một cuộn sữa trang trí, hay café corretto là espesso thêm chút rượu cognac hay rượu nho Ý.
Thực đơn mùa hè của các quán cà phê tại Ý phong phú nhất, với nhiều loại biến thể cà phê nhất trong năm, như shakerato (bỏ espresso vào bình lắc coctail, thêm đá và lắc cho đến khi nổi bọt), hay Granita di Café là hỗn hợp cà phê lạnh, thêm đường, nước và trang trí bên trên là kem tươi để thành món tráng miệng.
Tại Rome (Ý), Café Greco được xem là quán cà phê lâu đời nhất. Mở cửa từ năm 1760, quán cà phê này xuất hiện chỉ sau quán cà phê đầu tiên tại Ý là quán Florian tại thành phố Venice. Khi đến quán Greco, khách được thưởng thức cà phê bên những chiếc bàn nhỏ nhắn bằng đá cẩm thạch, xung quanh tường nhà treo tranh phong cảnh thế kỷ 18.
Chủ quán Greco, Maitre d’Simone Rampone, cho biết vì chất lượng cà phê tại đây mà quán trở thành địa điểm quen thuộc của nhiều nhà văn trên khắp châu Âu, như Byron, Shelley, Keats, Gogol (Nga) hay Stendhal.
