Nhà nghỉ sinh thái: Đừng phá hủy môi trường để có sinh thái!

(SGTTO) - Nhà nghỉ sinh thái (Tiếng Anh là Eco-lodge) phải là mô hình đóng góp cho nền kinh tế địa phương và chứng minh rằng, du lịch sinh thái là một cách làm để có thu nhập lâu dài, thay vì kiếm lợi trước mắt bằng cách thay đổi hoặc phá hủy môi trường sống.

Thành phố Hội An và tỉnh Quảng Nam nói chung là nơi có khá đầy đủ điều kiện để phát triển mô hình nhà nghỉ sinh thái. Vì vậy, khi bàn giao Bộ tiêu chí và Chỉ số du lịch bền vững cho Hiệp hội Du lịch Quảng Nam, đại diện Chương trình Du lịch bền vững Thụy Sỹ (SSTP) nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc ứng dụng 6 tiêu chí trong bộ tiêu chí này, đặc biệt là phần liên quan đến nhà nghỉ sinh thái.

Chia sẻ với Sài Gòn Tiếp Thị, ông Phan Xuân Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Nam, cho biết hiệp hội cùng các thành viên sẽ nghiêm túc nghiên cứu, áp dụng bộ tiêu chí này vào tình hình thực tiễn tại Quảng Nam một cách phù hợp và hiệu quả nhất. Về tiêu chí cho nhà nghỉ sinh thái, ông Thanh càng đặc biệt để tâm vì “nếu làm không khéo dễ ảnh hưởng đến môi trường xung quanh vì có nhiều thách thức.

Sinh thái như con dao hai lưỡi

Nhà nghỉ sinh thái là một loại hình cơ sở lưu trú du lịch, đặt vấn đề môi trường là cốt lõi, cả bên trong nhà nghỉ và môi trường tự nhiên xung quanh.

Sự ra đời của loại hình lưu trú này bắt nguồn từ việc gia tăng không giới hạn về khách du lịch có trách nhiệm, những người không muốn gây những tác động tiêu cực từ hoạt động du lịch của họ cho nền văn hóa, cuộc sống xã hội, cũng như động vật hoang dã và đa dạng sinh học ở những nơi mà họ đến thăm.

Tuy nhiên, một trong những thách thức mà ông Thanh nhắc đến đó là nhãn sinh thái thường được sử dụng như một “mẹo quảng cáo” để thu hút khách du lịch, trong khi không có hoặc chỉ có một chút tương đồng với các tác động tích cực đã nêu ở trên.

Cạnh tranh gay gắt giữa các loại hình lưu trú (ví dụ: khách sạn thông thường, phòng trống bán qua Airbnb, Homestays, du lịch dựa vào cộng đồng...) và sự phụ thuộc cao vào các Đại lý du lịch Trực tuyến (OTA) cũng là một thách thức cho phát triển mô hình nhà nghỉ sinh thái.

Sự khác biệt giữa cơ sở lưu trú thông thường và nhà nghỉ sinh thái ở chỗ, nhà nghỉ sinh thái thường nằm ở những vùng nông thôn hoặc rừng núi xa xôi, gần gũi với thiên nhiên và gắn kết chặt chẽ với cộng đồng địa phương. Ngay khi chọn loại hình nhà nghỉ sinh thái người chủ đầu tư đã có định hướng dịch vụ lưu trú xanh, gần gũi với thiên nhiên. Do vậy, việc thực hành du lịch có trách nhiệm/ du lịch bền vững đối với Nhà nghỉ sinh thái sẽ dễ dàng hơn, dựa trên sự hiểu biết của người chủ đầu tư.

Tuy nhiên, do các tiêu chí về du lịch bền vững chưa được lưu hành rộng rãi ở Việt Nam, nhiều chủ sở hữu cơ sở lưu trú cho rằng một ngôi nhà ít tầng, có vườn cây xung quanh có thể coi là một nhà nghỉ sinh thái hợp lý và thực hiện các “mẹo quảng cáo” như đề cập ở trên. Nhiều nhà nghỉ sinh thái như vậy được xây dựng ở những vùng xa xôi, nơi cơ sở hạ tầng du lịch kém phát triển và chủ sở hữu không quan tâm đến hệ thống xử lý nước thải hoặc quản lý chất thải và kết quả rõ ràng là gây ô nhiễm môi trường tự nhiên.

Do đó, việc áp dụng các tiêu chí và chỉ số bền vững của SSTP có thể giúp nhà nghỉ sinh thái khắc phục các thiếu sót và cải thiện cách thức giám sát hoạt động bảo vệ thiên nhiên và mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng.

Tiêu chí cho nhà nghỉ sinh thái

Dựa trên tiêu chí và chỉ số được xây dựng riêng cho nhà nghỉ sinh thái, mỗi nhà nghỉ sinh thái có thể tự đánh giá mức độ bền vững mà mình hiện đang hoạt động (hoặc được chương trình SSTP và Hiệp hội Du lịch Quảng Nam hướng dẫn việc tự nguyện đánh giá).

Các nhà nghỉ sinh thái sau đó có thể xây dựng một kế hoạch để trở nên có trách nhiệm hơn trong việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ du lịch, đồng thời cố gắng hướng tới sự phát triển bền vững như một lợi thế cạnh tranh trong lĩnh vực dịch vụ du lịch.

Một khi nhà nghỉ sinh thái đã đạt đến mức độ bền vững thỏa đáng, nhà nghỉ sinh thái có thể tiếp tục nâng lên ở cấp độ cao hơn bằng cách đăng ký Chứng nhận du lịch bền vững quốc tế, để có thể quảng bá danh tiếng, thương hiệu của mình cho nhiều đối tượng khách hàng hơn.

Được biết, Tiêu chí Du lịch Bền vững SSTP dành cho Nhà nghỉ sinh thái được chia thành 8 chủ đề bền vững chính. Mỗi chủ đề bao gồm một số tiêu chí du lịch bền vững được chỉ định, đi cùng với các chỉ số du lịch bền vững để có thể đo lường, định lượng.

Tám chủ đề Du lịch Bền vững chính áp dụng cho Nhà nghỉ sinh thái là: Quan điểm và chính sách về môi trường, sử dụng điện hiệu quả, quản lý chất lượng nước và sử dụng nước hiệu quả, quản lý rác thải rắn, quản lý nước thải, ô nhiễm không khí và tiếng ồn, các hoạt động bảo vệ môi trường khác, phát triển nguồn nhân lực và hỗ trợ cho cộng đồng địa phương

Các hành động chi tiết của tiêu chí du lịch bền vững cần được thực hiện để đáp ứng các yêu cầu của chủ đề du lịch bền vững chính. Các chỉ số du lịch bền vững cung cấp (hầu hết) các chi tiết có thể định lượng để tuân thủ tiêu chí du lịch bền vững. Bước đầu tiên nhà nghỉ sinh thái sẽ tự đánh giá mức độ bền vững của hoạt động kinh doanh lưu trú hiện tại, dựa trên các tiêu chí và chỉ số du lịch bền vững của SSTP.

Việc tự đánh giá sẽ được các chuyên gia của SSTP xem xét lại và cung cấp thêm tư vấn cá nhân và giai đoạn tiếp theo là chương trình đánh giá tự nguyện do các chuyên gia của SSTP thực hiện.

Bên cạnh đó, vì nhà nghỉ sinh thái ít nhiều đều phụ thuộc vào các nhà cung cấp dịch vụ bên ngoài khác nhau, nên các Nhà nghỉ sinh thái cần tích cực tìm kiếm sự hợp tác của các nhà cung cấp dịch vụ để cải thiện tính bền vững của cả Chuỗi giá trị, bằng cách chia sẻ và phổ biến Tài liệu hướng dẫn này.

Đã đến lúc quyết tâm hành động đúng, không thể chỉ nói suông nữa!

Ông Phan Xuân Thanh

Danh sách các sản phẩm xanh đề xuất sử dụng

Nhân Tâm