(SGTT) - Phẫu thuật giảm cân bằng phương pháp tạo hình dạ dày đang được người dân các nước phương Tây ưa chuộng, đặc biệt là những người muốn cải thiện tình trạng béo phì một cách nhanh chóng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì là một vấn đề y tế và được phân loại như một căn bệnh. Béo phì gây ra nhiều bệnh lý khác như bệnh tiểu đường, huyết áp cao và mỡ máu cao dẫn đến bệnh tim, suy thận, đột quỵ, mù lòa và có khả năng dẫn đến tử vong. Bệnh béo phì là nguyên nhân gây tử vong thứ hai tại Mỹ sau thuốc lá.
Giải pháp đơn giản để giải quyết vấn đề là giảm cân ít nhất khoảng 10 - 20 kg và giữ ổn định cân nặng để có được tác dụng tối đa đối với sức khỏe và tuổi thọ. Tuy nhiên, chuyện giảm cân, dù chỉ vài kg là một vấn đề không đơn giản đối với nhiều người.
Bóp bụng... theo đúng nghĩa đen
Đối với một số người, việc cắt giảm chế độ ăn, tập luyện cường độ cao, dùng thuốc không có tác dụng về mặt lâu dài. Nguyên nhân là do những người này bị nhiều rối loạn chuyển hoá, trong đó tỉ lệ bị đái tháo đường rất cao và nặng. Chính vì vậy việc điều trị ngoại khoa, điều chỉnh kích thước dạ dày được tính đến và thường sử dụng cho nhóm bệnh nhân nói trên.
Ngoài ra, tình trạng thừa cân đặc biệt nghiêm trọng ở nhiều quốc gia phương Tây, nơi tỉ lệ dân số bị béo phì có thể vượt qua con số 30%. Nhiều người mong muốn thoát khỏi tình trạng cơ thể béo phì nghiêm trọng mà lại không đủ ý chí tự kiêng khem, tập luyện để giảm hàng chục kg. Do đó, phẫu thuật giảm cân, con đường tắt đi đến một thể hình đạt chuẩn, đang ngày một được ưa chuộng trên thế giới.
Ba loại phẫu thuật giảm cân phổ biến nhất:
- Phẫu thuật thắt đai dạ dày (Gastric banding): Bác sĩ thắt một đai nhựa quanh tâm vị dạ dày, tạo thành túi nhỏ. Bác sĩ có thể điều chỉnh kích thước của dạ dày bằng cách thêm bớt lượng dịch ra vào thông qua một cổng dưới da bụng được nối thông với đai nhựa.
- Phẫu thuật nối tắt dạ dày kiểu Roux-Y (Gastric bypass): Đối với phẫu thuật này, bác sĩ sẽ đóng một phần dạ dày, chỉ để lại 1 túi nhỏ. Sau đó, nối túi nhỏ đến phần giữa ruột non, do đó thức ăn sẽ “đi tắt” qua một phần của dạ dày và ruột non.
- Phẫu thuật cắt vạt dạ dày (Gastric sleeve): Phẫu thuật cắt vạt dạ dày là phẫu thuật cắt bỏ một phần lớn dạ dày, chỉ để lại một phần nhỏ để tiêu hóa thức ăn.
Tất cả các loại phẫu thuật giảm cân trên đều có thể tiến hành mổ mở hoặc mổ nội soi. Trong kỹ thuật mổ mở, bác sĩ tiến hành trực tiếp trên nội tạng thông qua mở ổ bụng. Trong kỹ thuật mổ nội soi, bác sĩ đưa một vài thiết bị có lắp camera vào bụng người bệnh, gọi là các dụng cụ nội soi. Điều này cho phép bác sĩ quan sát bên trong ổ bụng mà không cần mổ mở, các dụng cụ được điều khiển từ bên ngoài qua các lỗ rạch nhỏ trên bụng.
Phương pháp này đã được thực hiện ở nhiều nước trên thế giới và ở châu Á, đi đầu là Hàn Quốc. Phẫu thuật nội soi cắt dạ dày càng ngày càng trở nên phổ biến. Đồng thời, phương pháp này cũng liên tục được cải tiến, trở nên an toàn hơn. Hiện nguy cơ tử vong khi phẫu thuật cắt dạ dày bằng phương pháp nội soi là rất thấp, ở mức 0,08%.
Chi phí phẫu thuật nội soi cắt dạ dày trị bệnh nhân béo phì khá đắt nhưng là lựa chọn thay thế hiệu quả ở những trường hợp béo phì quá nặng. Trong tình huống chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức 30, các biện pháp "tập thể dục/chế độ ăn" có khả năng thất bại cao và phẫu thuật là cách hiệu quả hơn để thoát… béo.
Chuẩn bị kỹ trước khi lên bàn mổ
Phẫu thuật giảm cân là một trải nghiệm làm thay đổi cuộc sống của con người. Cho dù bạn chọn hình thức phẫu thuật giảm cân nào thì cũng phải chấp nhận nhiều sự thay đổi đáng kể trong lối sống. Giống như với bất kỳ các phẫu thuật khác, loại phẫu thuật này cũng có những ưu điểm và nhược điểm. Trong một số trường hợp, những tác động của phẫu thuật giảm cân có thể khiến bạn tự hỏi liệu nó có thực sự xứng đáng với chi phí và rủi ro khi thực hiện hay không.
Để đưa ra quyết định tốt nhất, hãy nói chuyện thẳng thắn và cởi mở với bác sĩ phẫu thuật về những ưu và nhược điểm của phẫu thuật giảm cân. Trong đó, có bảy vấn đề bạn cần nghĩ kỹ trước khi lên bàn mổ:
1. Phẫu thuật không phải là phép màu: Phẫu thuật giảm cân không phải là một giải pháp thay thế mà là một sự hỗ trợ cho chế độ ăn kiêng và tập thể dục. Trên thực tế, bạn sẽ cần tiếp tục duy trì lối sống lành mạnh mỗi ngày để tối ưu hóa kết quả phẫu thuật.
2. Lối sống sẽ thay đổi lớn: Sau khi phẫu thuật, có khả năng là bạn sẽ không thể tiếp tục tham gia các hoạt động mà bạn đã yêu thích trước đây. Vì bạn bắt đầu thiết lập một chế độ ăn mới nên bạn không thể tham gia vào các hoạt động có liên quan đến ăn uống. Thay vào đó, bạn sẽ học cách lên lịch tham gia các hoạt động thể chất mà một số bạn bè của bạn có thể không quan tâm.
3. Mối quan hệ sẽ bị ảnh hưởng: Thay đổi thói quen xã hội của bạn có thể làm những người bạn trước đây rời xa bạn. Bạn sẽ cần phải trao đổi với gia đình và bạn bè để họ hiểu và chấp nhận những hành vi mới của bạn. Đây có thể là một thách thức bởi vì hầu hết mọi người thích duy trì cuộc sống như cũ.
4. Thất vọng về tình cảm: Nếu bạn mong đợi phẫu thuật giảm cân sẽ giúp bạn giải quyết các vấn đề xã hội hoặc cảm xúc và làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, bạn có thể sẽ thất vọng. Nếu những vấn đề tình cảm xảy ra trước khi bạn phẫu thuật thì chúng cũng có khả năng xuất hiện sau khi phẫu thuật.
5. Da thừa: Việc giảm cân có thể cho kết quả tích cực về mặt trọng lượng nhưng phần da thừa sau khi giảm cân cũng là vấn đề với một số người. Theo họ, làn da chảy xệ về mặt thẩm mỹ trông cũng tệ (hoặc thậm chí tệ hơn) là dáng người thừa cân. Các giải pháp giảm da thừa chủ yếu bao gồm tập thể dục với trường hợp thừa da ít. Nếu lượng da thừa quá nhiều, các chuyên gia sẽ cân nhắc làm nhiều phẫu thuật loại bỏ da thừa gồm nâng cơ thể dưới (bụng, mông, hông và đùi), nâng cơ thể trên (ngực và lưng), phần cánh tay trên và nâng đùi giữa (bên trong và đùi ngoài). Với nhiều trường hợp sẽ cần làm phẫu thuật nhiều lần. Chi phí phẫu thuật thường có giá khá đắt, từ 7.000 đến 25.000 đô la Mỹ.
6. Lạm dụng rượu: Một số bệnh nhân trải qua phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật nối tắt dạ dày kiểu Roux-Yp và phẫu thuật cắt vạt dạ dày, gặp phải rối loạn sử dụng rượu trong những năm sau phẫu thuật. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ cho thấy vì phẫu thuật đã làm thay đổi cách hấp thụ rượu trong cơ thể nên một số bệnh nhân có thể có nguy cơ lạm dụng cao hơn.
7. Tăng cân trở lại: Trong khi tỷ lệ thành công đối với các phẫu thuật giảm cân tiếp tục được cải thiện, nhưng khả năng tăng cân trở lại trong những năm sau phẫu thuật vẫn rất phổ biến. Theo Hiệp hội Phẫu thuật và Chuyển hóa Mỹ, hầu hết việc giảm cân xảy ra trong hai năm đầu sau phẫu thuật. Mặc dù đa số các bệnh nhân có thể giảm khoảng 50% trọng lượng thưa, tình trạng tăng cân trở lại vẫn sẽ là vấn nạn ở thời điểm năm năm sau phẫu thuật.
Tất cả các phẫu thuật đều có rủi ro và lợi ích mà bạn cần xem xét. Bạn cần chuẩn bị tâm lý trước khi làm phẫu thuật để có những kỳ vọng hợp lý về cuộc sống sau cuộc phẫu thuật. Nếu được, bạn có thể nói chuyện với một người đã trải qua phẫu thuật giảm cân để có được những thông tin khách quan. Nhiều bác sĩ phẫu thuật cũng sẽ cho bệnh nhân của họ ba tháng trở lên để chuẩn bị cho những thay đổi về thể chất và tâm lý ở phía trước.
Nếu bạn đang cân nhắc đến việc phẫu thuật, hãy tìm hiểu càng nhiều càng tốt về quy trình và những thay đổi bạn sẽ phải thực hiện. Hãy nói chuyện với bạn bè và người thân, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc chính của bạn và bác sĩ phẫu thuật đã được chứng nhận tay nghề trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Tâm Anh
