(SGTT) – Xuất thân trong một gia đình gốc Bắc và hiện sinh sống tại Đồng Nai, tôi luôn háo hức được nhìn thấy “nếp nhà” rộn ràng mỗi khí tết đến.
Theo đó, gia đình tôi và một số bà con xung quanh ở Đồng Nai không có nhiều điều kiện để về quê ăn tết nên tiếp tục duy trì những văn hóa từ đời sống đến ẩm thực để thấy một cái tết đậm vị quê hương.
Những món ăn như miến dong, bánh đa, nấm hương, măng khô, nem thính… mọi người có thể tìm mua dễ dàng tại các khu chợ. Dù sinh sống và làm việc ở Đồng Nai nhưng mâm cơm ngày tết của gia đình tôi nhất định phải có canh miến dong, thịt đông, chả đa nem, dưa hành. Hơn thế nữa, còn là một số món ăn đặc trưng miền Nam mà gia đình tôi cũng ưa thích là thịt kho hột vịt, củ kiệu muối, nem bì giúp mâm cơm tết thêm dung hòa văn hóa hai miền.
Nghe người lớn trong nhà kể lại, tết của người miền Bắc thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp, sớm hơn so với tết trong Nam. Nhưng do thời gian làm việc ở miền Nam thường phải đến 28 tết mới được nghỉ nên những người con miền Bắc luôn cố gắng sắp xếp thời gian để thực hiện những hoạt động truyền thống.
Vào ngày 25 tháng Chạp, họ thường tự tay chuẩn bị mâm cơm cúng tổ tiên với ý nghĩa cho dù ăn tết ở đâu thì luôn nhớ về nguồn cội. Rồi đến 28 thì anh em họ hàng tụ họp ăn uống, sẻ chia câu chuyện cuộc sống trong năm. Đây cũng là dịp các hội đồng hương họp mặt thành viên của mình.
Còn về mâm ngũ quả trong Nam thường mang ý nghĩa “cầu dừa đủ xài sung” nhưng với người Bắc chỉ cần trưng sao cho đẹp mắt và thể hiện không khí tết là được. Người miền Nam thường có những kiêng cử nhất định trên mâm ngũ quả như không trưng chuối, cam. Nhưng đối với người Bắc thì chuối thể hiện sự che chở của trời, còn cam mang màu sắc tươi mới nên dù sinh sống trong đây đã lâu nhưng gia đình tôi vẫn gìn giữ văn hóa này.
Việc luôn giữ gìn một cái tết truyền thống của người Bắc tại miền Nam thể hiện tâm trạng hoài hương của số đông người con sống xa quê. Dù không được ăn tết trên mảnh đất quê hương, nhưng những mâm ngũ quả, bữa cơm sum họp đã phần nào xoa dịu nỗi nhớ quê nhà; mặt khác còn tạo nên sự đa dạng văn hóa khi dung hòa nét truyền thống hai miền.
Hoàng Anh
