(SGTT) - Không bảo vệ da khi ra nắng, hút thuốc lá hay hít khói thuốc lá, cau mày, nheo mắt, nằm nghiêng, ăn uống vô độ… sẽ khiến da bị lão hóa sớm. Điều may mắn là người ta có nhiều cách để kiểm soát tiến trình lão hóa da đó ở người. Điều không may mắn là không phải ai cũng biết chọn liệu trình làm trẻ hóa làn da phù hợp.
Tuổi thanh xuân có giới hạn, làn da thanh xuân khỏe đẹp mấy cũng sẽ phải bớt đi sự tươi tắn khi tiến trình lão hóa da bắt đầu. Đây là nỗi lo lắng của nhiều người, nhất là với phụ nữ ở mọi lứa tuổi. Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Mai Loan – Giám đốc y khoa Freshskin Clinic & Spa – nói rằng lão hóa da là điều không thể tránh khỏi nhưng nếu biết cách, người ta hoàn toàn có thể cải thiện được chất lượng của làn da, thậm chí là ngăn chặn tiến trình lão hóa.
Nội sinh và ngoại sinh
Theo bác sĩ Mai Loan, sự lão hóa da ở người diễn ra do hai yếu tố: nội sinh và ngoại sinh. Lão hóa nội sinh là hậu quả của sự biến đổi sinh lý không thể tránh khỏi do tác động của thời gian và tốc độ lão hóa do yếu tố di truyền quyết định. Trong khi sự lão hóa ngoại sinh là những biến đổi do da chịu tác động tiêu cực những yếu tố bên ngoài, như tiếp xúc lâu dài với ánh nắng mặt trời, hút thuốc lá, lối sống không lành mạnh...
Một số người có thể bị lão hóa da sớm hơn so với người có cùng độ tuổi là do một số yếu tố ngoại sinh tác động cùng với quá trình lão hóa nội sinh. Đứng đầu danh sách các nguyên nhân chính gây lão hóa da là việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác như hút thuốc lá, sự lặp đi lặp lại cơ vùng mặt biểu lộ cảm xúc (sử dụng các cơ mắt, cau mày), tư thế nằm ngủ một bên tạo nếp nhăn, tác động của trọng lực, sự căng thẳng (stress), chế độ ăn uống không hợp lý, sự ô nhiễm môi trường…
Thông thường, da bị lão hóa sẽ có những biến đổi về màu sắc hay kết cấu da, như rối loạn sắc tố da mà người ta hay gọi là nám, đồi mồi, tàn nhang, da có độ đậm không đều; da khô, mất độ mịn màng; da chảy nhão, hình thành nếp nhăn, túi mỡ; da hình thành những thương tổn tân sinh như dày sừng tiết bã, dày sừng ánh sáng, u mạch, dãn mạch, tăng sản tuyến bã…
Ba bước phòng ngừa
Một trong ba bước bắt buộc giúp phòng ngừa việc lão hóa da là tránh nắng. Theo đó, bác sĩ Mai Loan khuyên bạn cần hạn chế tiếp xúc ánh nắng trực tiếp trong khoảng từ mười giờ sáng đến bốn giờ chiều, sử dụng các biện pháp che chắn và bôi kem chống nắng phổ rộng với chỉ số chống nắng SPF từ 30 trở lên.
Bước thứ hai là xây dựng lối sống lành mạnh, trong đó bỏ hút thuốc lá (trực tiếp và gián tiếp), tránh để bị stress, có chế độ ăn uống hợp lý đầy đủ dinh dưỡng, tạo môi trường sống trong lành…
Bước thứ ba là chăm sóc da đúng cách – nghĩa là bảo đảm các bước chăm sóc da cơ bản, như làm sạch, dưỡng ẩm, tránh sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc sẽ giúp cải thiện làn da đáng kể và làm chậm quá trình lão hóa.
Các phương pháp điều trị
Nhờ sự tiến bộ của ngành y học và đội ngũ bác sĩ da liễu giàu chuyên môn, vấn đề lão hóa da đã phần nào được giải quyết.
Cụ thể, người ta dùng dược mỹ phẩm - dạng thuốc bôi. Cách này thường mang lại hiệu quả cho da đang có những dấu hiệu lão hóa ở mức độ từ nhẹ đến vừa. Cũng có thể tái tạo da bằng hóa chất (chemical peeling). Trong thủ thuật này, một hóa chất dạng dung dịch được bôi lên da để tạo ra vết thương ở bì và thượng bì nhằm loại bỏ các sang thương nông và cải thiện kết cấu da.
Về thủ thuật trẻ hóa làn da bằng phương pháp dùng tia laser và ánh sáng, có hai nhóm chính là laser bóc tách (ablative) và laser không bóc tách (nonablative). Để giải quyết những vấn đề liên quan đến sắc tố da, có thể sử dụng laser xung dài, Q-switched, picosecond, IPL. Để cải thiện kết cấu da, có thể sử dụng laser xung liên tục, laser vi điểm.
Ngoài ra, các trung tâm chuyên về chăm sóc da nâng cao còn dùng các thiết bị phát năng lượng khác, như radiofrequency (RF), sóng siêu âm hội tụ đưa nhiệt lượng xuống mô liên kết giúp tái tạo collagen, làm săn chắc da không xâm lấn.
Botulinum toxin A (BTX – A) được chỉ định điều trị những nếp nhăn động (gây nên do sự co cơ), các chất làm đầy (fillers) – được tiêm vào da để làm đầy những khiếm khuyết như nếp nhăn tĩnh, sẹo lõm.
Tóm lại, theo bác sĩ Mai Loan, mỗi phương pháp nêu trên đều có ưu điểm và khuyết điểm. Để biết da của bạn phù hợp với biện pháp can thiệp nào, bạn phải tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn trước khi có quyết định cuối cùng.
Đừng bao giờ chỉ nghe bạn bè xúi giục hoặc tin vào những lời quảng cáo có cánh trên mạng. “Cái da, cái tóc là gốc con người”, nên hãy cố gắng chăm sóc da mình thật chu đáo và điều quan trọng nhất vẫn là chăm sóc da đúng cách và tập sao cho việc này trở thành một thói quen từ thanh xuân.
SGTT ghi theo lời Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Mai Loan
