Trúc Diễm-
Tốc độ tăng trưởng vượt bậc trong những năm gần đây cùng với sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng của giới trẻ đang là cơ hội vàng cho các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội kinh doanh ở Việt Nam.
Theo xu hướng chung của thị trường thế giới, ngành sữa Việt Nam vẫn đang trong chu kỳ tăng trưởng. Ảnh: Thành Hoa
Sản lượng tăng
Tại cuộc hội thảo chuyên đề “Công nghệ tiệt trùng trong chế biến sữa – Tương lai ngành sữa Việt Nam trước xu thế mới” diễn ra trong khuôn khổ một kỳ triển lãm về sữa, ông Vũ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Sữa Việt Nam, cho hay tăng trưởng ngành bình quân khoảng 17% mỗi năm trong giai đoạn 2011-2015.
Ông Quỳnh cho biết, năm 2015, tổng doanh thu toàn ngành ước đạt 92.000 tỉ đồng, tăng trưởng 22,7% so với năm trước. Năm 2016, tổng doanh thu toàn ngành ước đạt trên 95.000 tỉ đồng. Trong đó, riêng Vinamilk, doanh nghiệp lớn nhất ngành sữa đạt 42.600 tỉ đồng, tương đương 2 tỉ đô la Mỹ.
Hai mảng chính quyết định sự tăng trưởng của toàn ngành sữa trong nước và cũng là hai mặt hàng quan trọng nhất là sữa nước và sữa bột. Tổng giá trị thị trường của hai mảng này chiếm gần 3/4 giá trị thị trường. Trong đó, sữa tươi đạt sản lượng khoảng 1 tỉ lít, còn sữa bột có sản lượng 97.300 tấn, tăng 19,5%.
Dự báo trong những năm tới ngành sữa Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng khoảng 9% và đạt mức 27-28 lít sữa/người mỗi năm vào năm 2020, tăng gần gấp rưỡi so với hiện tại.
Theo ông Quỳnh, mặc dù có mức tăng trưởng lớn, nhưng ngành sữa trong nước còn gặp nhiều khó khăn do nghề chăn nuôi bò sữa không phải là lợi thế và đây cũng không phải là nghề chăn nuôi truyền thống của Việt Nam. Hơn nữa, quy mô chăn nuôi nhỏ lẻ, chủ yếu là hộ gia đình cũng khiến cho việc cải tiến giống, áp dụng khoa học công nghệ gặp nhiều khó khăn.
“Hiện nay, tổng đàn bò sữa của Việt Nam là 300.000 con thì có tới hơn 20.000 hộ chăn nuôi bò sữa. Như vậy, mỗi hộ có khoảng 3-4 con là rất manh mún”, ông Quỳnh nói. Ông cho biết, điều kiện thời tiết nóng, ẩm cũng không thuận lợi cho việc chăn nuôi bò sữa khiến năng suất thấp.
Tại cuộc hội thảo, ông Bùi Trường Thắng, Phó trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương, cho biết ngành sữa là ngành tiềm năng với cơ hội phát triển rộng mở. Theo Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025 đã được Bộ Công Thương phê duyệt, đến năm 2020 Việt Nam sẽ sản xuất 2,6 tỉ lít sữa, mức tiêu thụ 27 lít/người/năm, với kim ngạch xuất khẩu đạt 120-130 triệu đô la. Dự báo đến năm 2025, Việt Nam sẽ sản xuất 3,4 tỉ lít sữa, mức tiêu thụ 34 lít/người/năm, với kim ngạch xuất khẩu đạt 150-200 triệu đô la.
Hiện nay, mức tiêu thụ sữa ở Việt Nam liên tục tăng. Nếu như năm 2015, mức tiêu thụ sữa đạt 23 lít/người và 2016 đạt 24 lít/người thì đến năm 2017 dự kiến sẽ đạt 26 lít/người và sẽ còn tiếp tục tăng lên khi thu nhập người dân cải thiện.
Doanh nghiệp đổ bộ
Theo dự báo của Eurominonitor International, sữa là mặt hàng còn nhiều cơ hội tăng trưởng trong ngành hàng tiêu dùng nhanh, do thu nhập của người dân ngày một tăng, kèm theo đó là nhu cầu tiêu dùng sữa tăng cả ở thành thị lẫn nông thôn.
Hiện nay, mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người ở Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực và thế giới. Theo xu hướng chung của thị trường thế giới, ngành sữa Việt Nam vẫn đang trong chu kỳ tăng trưởng.
Tại phiên khai mạc cuộc triển lãm sáng ngày 31-5 tại Hà Nội, PGS.TS Lê Bạch Mai, Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho rằng sữa và các sản phẩm từ sữa là những thực phẩm quan trọng cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển của con người. Những năm qua, khẩu phần ăn trung bình của người Việt Nam đã được cải thiện nhưng gia tăng đáng kể ở thức ăn từ thịt động vật. Điều này dẫn tới mất cân đối về dinh dưỡng, đặc biệt là lượng canxi thấp gây ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển chiều cao và thể lực cơ thể. Trong khi đó, sữa và các sản phẩm sữa lại chứa nhiều canxi tốt cho cơ thể nhưng người Việt Nam chưa sử dụng thường xuyên.
Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, mức tiêu thụ sữa trung bình của người dân Việt Nam chưa bằng một nửa của Thái lan, 1/3 Singapore và kém xa mức tiêu thụ sữa của người châu Âu. “Vì thế, mức đáp ứng nhu cầu canxi của người Việt nói chung mới chỉ đạt ở mức khoảng 60% gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe người dân, đặc biệt là sự phát triển chiều cao, thể trạng của trẻ em”, tiến sĩ Mai nói.
Chính vì nhìn thấy cơ hội lớn, nhiều “ông lớn” trong ngành sữa đã có mặt tại thị trường Việt Nam. Điều này có thể nhìn thấy qua các thương hiệu sữa trưng bày tại cuộc triển lãm sữa và sản phẩm sữa đầu tiên tổ chức tại Việt Nam ngày 31-5 vừa qua. Khách tham quan thấy các thương hiệu quen thuộc trong nước và quốc tế như Vinamilk, Mead Johnson, Neslte, Tetra Pak, Nutricare, Vitadairy, Mộc Châu, Ba Vì, IDP, Hanoi Milk... Bên cạnh đó còn hàng loạt các doanh nghiệp cung cấp các giải pháp và công nghệ chế biến trong chuỗi sản xuất sữa.
Theo nhiều doanh nghiệp tham gia triển lãm, đây là hoạt động xúc tiến thương mại quan trọng, làm cầu nối cho các doanh nghiệp trong nước và quốc tế gặp gỡ, trao đổi, tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường, tăng cường khả năng hợp tác đầu tư, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành sữa Việt Nam.
“Ngành công nghiệp sữa đang trên đường tăng trưởng và tôi thấy tiềm năng to lớn ở một số lĩnh vực liên quan tới ngành này”, ông Robert Graves, Tổng giám đốc Tetra Pak Việt Nam cho biết.
Mức tiêu thụ sữa dự báo sẽ tăng từ 15 lít trên đầu người năm 2010 lên 28 lít vào năm 2020. Hiện nay, công nghệ bảo quản vô trùng cho phép việc sản xuất sữa và phân phối ở những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa mà không cần tốn chi phí cho máy làm mát và chất bảo quản. Điều này cũng sẽ thúc đẩy tiêu thụ ngành sữa.
Nói về sự thay đổi xu hướng tiêu dùng, ông Graves cho rằng hiện nay trẻ em là đối tượng uống sữa nhiều nhất, khi lớn lên sẽ có xu hướng tìm kiếm những sản phẩm phù hợp hơn với lối sống năng động của mỗi em. Theo đó, những đồ uống lành mạnh, được đóng gói tiện dụng khi di chuyển và thân thiện với môi trường là những sản phẩm mà nhóm khách hàng này sẽ lựa chọn.
Nhà cung ứng các giải pháp chế biến và đóng gói thực phẩm Tetra Pak cũng tiết lộ sẽ đầu tư khoảng 100 triệu euro (110 triệu đô la Mỹ) để xây dựng nhà máy sản xuất bao bì giấy đóng gói thực phẩm dạng lỏng đầu tiên của hãng tại Việt Nam. Lâu nay, sản phẩm bao bì đóng gói của công ty này được nhập khẩu chủ yếu từ nhà máy ở Singapore và Ấn Độ. Việc đầu tư nhà máy mới này là nhằm đáp ứng nhu cầu sản phẩm bao bì đang tăng cao ở thị trường trong nước và sẽ xuất khẩu sang các nước ở khu vực ASEAN, Úc…
