Quốc Hùng -
Chưa năm nào tình hình tiêu thụ xe ô tô lại khó dự báo như năm nay, theo những người đang kinh doanh trong ngành này.
Dự báo giảm, nhưng vẫn tăng
Tiêu thụ xe ô tô con vẫn tăng, dù nhiều ý kiến cho rằng sẽ chững lại. Ảnh: Quốc Hùng
Cuối năm 2016, nhiều dự báo cho rằng tiêu thụ xe con trong nước sẽ giảm trong năm nay bởi tâm lý người mua chờ đợi giá xe giảm theo lộ trình giảm thuế từ năm 2018. Tuy nhiên trên thực tế lượng xe tiêu thụ trong 3 tháng đầu năm vẫn tăng.
Cụ thể, theo số liệu thống kê của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tính chung 3 tháng đầu năm 2017, toàn thị trường ô tô Việt Nam tiêu thụ gần 65.000 xe ô tô mới các loại, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2016. Đáng chú ý, xe du lịch lại có mức tăng trưởng ấn tượng đạt gần 42.000 xe, tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi xe thương mại chỉ đạt gần 20.000 xe, giảm 10%.
Đây là một điều khá bất ngờ với giới kinh doanh ô tô vì dự báo của các hãng xe là sẽ giảm lượng xe du lịch bán ra và tăng các dòng xe thương mại cũng như xe chuyên dụng.
Một điểm đáng chú ý của thị trường là các dòng xe con tiêu thụ tốt cũng không có thay đổi nhiều trong quí đầu tiên của năm nay. Cụ thể dẫn đầu về doanh số trong VAMA suốt nhiều năm qua vẫn là Toyota Vios. Dòng xe này bán được đến 4.100 xe trong 3 tháng, kế tiếp là Mazda3 và Kia Morning với mức tiêu thụ dao động quanh 3.000 chiếc.
Mặc dù trong 3 tháng qua tiêu thụ ô tô du lịch vẫn cho thấy chiều hướng tăng so với cùng kỳ năm ngoái nhưng một số nhà kinh doanh và sản xuất ô tô dự báo tiêu thụ xe con cả năm nay sẽ sụt giảm so với năm 2016. Cụ thể các hãng xe dự báo lượng xe ô tô con bán ra trong năm nay sẽ giảm 7-10% so với năm ngoái. Điều này dẫn đến một số hãng xe đã đặt ra mục tiêu và lợi nhuận giảm.
Cụ thể Công ty cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên của công ty mới đây đã đặt mục tiêu lợi nhuận sau thuế năm nay thấp hơn năm ngoái đến 31% với nguyên nhân là dự báo thị trường xe ô tô con năm nay sụt giảm cùng với việc giảm giá xe bán ra, đạt khoảng 5.063 tỉ đồng. Nguyên nhân theo Thaco là do công ty tiếp tục thực hiện kế hoạch giảm giá sản phẩm trung bình 5%/năm và lũy kế đến năm 2018 là 15%.
Theo giới phân tích, dự báo tiêu thụ ô tô con của Thaco và một số hãng xe khác năm nay sẽ sụt giảm vì có thể người tiêu dùng sẽ chờ mua xe vào năm 2018, thời điểm mà thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN sẽ giảm xuống còn 0% so với mức thuế hiện nay là 30%.
Tuy nhiên, có một số hãng xe vẫn tin tưởng thị trường xe con năm nay sẽ tiếp tục phát triển. Đáng chú ý là các hãng xe du lịch hạng sang, đắt tiền, vốn bị cho là sẽ ảnh hưởng nhiều trong kinh doanh do việc điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt từ cuối 2016 nhưng lại dự báo tiêu thụ vẫn tăng. Cụ thể Mercedes-Benz Việt Nam (MBV) năm 2016 lập kỷ lục bán hàng với kết quả đạt gần 5.930 xe, tăng 36% so với 2015. Và trong 3 tháng đầu năm nay, MBV bán ra 1.360 xe, đạt mức tăng trưởng gần 80% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xe giá thấp về nhiều
Một điểm đáng chú ý theo số liệu Tổng cục Hải quan là lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu vào thị trường Việt Nam tăng mạnh trong 3 tháng đầu năm nay, nhất là xe nhập khẩu từ thị trường Thái Lan và Indonesia, do thuế nhập khẩu giảm. Tuy nhiên, giá trị ô tô nhập khẩu không tăng tương ứng.
Cụ thể theo thống kê của cơ quan hải quan, trong 3 tháng đầu năm nay, cả nước nhập khẩu gần 26.500 chiếc ô tô nguyên chiếc, trị giá 488 triệu đô la Mỹ, tăng 34,4% về lượng nhưng chỉ tăng 1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó lượng nhập khẩu ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống là 16.310 chiếc, tăng 136% và chiếm gần 62% tổng lượng ô tô nhập khẩu của cả nước, kim ngạch nhập khẩu là 236 triệu đô la Mỹ. Nếu tính giá trị khai báo, chưa bao gồm các loại thuế, giá trị trung bình của một chiếc xe ở mức 14.500 đô la Mỹ, tương đương 325 triệu đồng/xe, trong khi con số này của quí 1-2016 là 24.600 đô la Mỹ/chiếc, tương đương 550 triệu đồng/xe. Điều này cho thấy phần lớn xe ô tô dưới 9 chỗ nhập khẩu nguyên chiếc đều là loại có giá trị thấp.
Đáng chú ý là lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu có xuất xứ từ các quốc gia trong khu vực ASEAN trong 3 tháng đầu năm nay lên đến 14.460 chiếc, tăng 67,6% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, chủ yếu là ô tô nhập khẩu xuất xứ từ Thái Lan với 10.050 chiếc, tăng 28,8% và từ Indonesia là 4.400 chiếc.
Dự báo xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan và Indonesia sẽ tiếp tục tăng cao trong thời gian tới vì theo cam kết tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) trong đó có Việt Nam, thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc (CBU) từ các quốc gia nội khối giảm về 0% trong năm 2018 so với mức 30% của năm 2017.
Ngoài ra, trong 3 tháng qua, số lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu từ thị trường Ấn Độ tăng gấp 4 lần, với gần 4.800 chiếc. Giá trung bình của ô tô nhập khẩu trong 3 tháng đầu năm 2017 từ Ấn Độ chỉ hơn 3.800 đô la Mỹ/chiếc (khoảng 84 triệu đồng). Các thị trường nhập khẩu ô tô lớn của Việt Nam còn có Hàn Quốc với gần 2.970 xe, Nhật Bản hơn 1.050 xe.
Ngoài ra, theo nhiều nhà kinh doanh ô tô, số mẫu xe con nhập khẩu 3 tháng đầu năm 2017 nhiều hơn so với 2016, vì có nhiều mẫu xe mới cũng như các hãng chuyển từ xe lắp ráp sang xe nhập. Chẳng hạn, Isuzu có thêm mu-X, Ford thêm Explorer, Suzuki thêm Ciaz, mẫu xe Toyota Fortuner và Honda Civic chuyển từ lắp ráp sang nhập khẩu...
Hiện tại các đơn vị nhập khẩu và phân phối xe trong nước cũng đang có xu hướng điều chỉnh giá bán lẻ các mẫu xe theo hướng giảm. Tuy nhiên, những điều chỉnh này vẫn chưa được như kỳ vọng của người tiêu dùng trong nước.
Từ đầu năm tới, thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN về 0% người tiêu dùng kỳ vọng giá xe sẽ giảm thêm khoảng 15%, nhưng giới kinh doanh cho rằng để được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% thì những dòng xe này phải có tỷ lệ nội khối ASEAN đạt 40%. Trong khi đó những dòng xe đạt được mức như trên là không nhiều, mỗi hãng xe thường chỉ có 1-2 mẫu. Ngoài ra Việt Nam không chỉ nhập ô tô từ ASEAN mà còn nhập từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu… Sản phẩm nhập từ các nước này không được giảm thuế. Đặc biệt xe có dung tích động cơ lớn từ 2.5L trở lên dự báo sẽ tăng chứ không giảm.
Một số ý kiến khác cho rằng, giá nhiều dòng ô tô nhập khẩu sẽ giảm nhưng mức giảm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như Việt Nam có áp dụng biện pháp tự vệ thương mại hay không, Việt Nam có tăng các loại thuế khác để giảm lượng xe ô tô, tránh tình trạng kẹt xe hay không…
