THÁI HÀ -
Trong số các tiểu bang ở Mỹ, California là bang đặt mục tiêu tham vọng nhất trong việc giảm lượng khí thải, mà cột trụ để thực hiện mục tiêu này là xe ô tô chạy điện. Nhưng họ đang gặp khó vì những trạm sạc điện công cộng cho xe.
Nhưng những người hưởng ứng sống xanh bằng chuyển sang dùng xe điện đang gặp khó khăn trong việc kiếm chỗ sạc điện cho xe. Không giống như trạm xăng, nguồn cung trạm sạc khá thấp, dẫn đến cuộc cạnh tranh kiếm chỗ sạc khốc liệt. Các chủ xe nhổ ổ cắm của nhau, chửi bới nhau, tạo ra thị trường chợ đen mua bán chỗ sạc. Nếu như ở các điểm công cộng như quán cà phê hay sân bay, mọi người có thể nhường nhau ổ cắm điện để sạc điện thoại hay máy tính xách tay không mấy khó khăn, nhưng để nạp được chút điện vào xe đi về nhà sớm thì đôi khi phép lịch sự là thứ gì đó hơi xa xỉ.
Một sáng kiến tạm thời của Jack Brown ở các trạm sạc xe điện công cộng.
Don Han cắm dây sạc vào chiếc xe Nissan Leaf ở điểm sạc công cộng gần văn phòng của mình ở Thung lũng Silicon. Ngay khi vừa quay đầu lại, ông nhận thấy có gì bất ổn. Thì ra một tài xế khác đang rút đồ sạc khỏi xe của ông và cắm vào xe mình. Han kể: “Tôi hỏi: Này anh bạn, làm gì thế? Anh ta trả lời: Xe của ông sạc đầy rồi. Sau khi trao nhau vài câu khó nghe, anh ta mới chịu đi chỗ khác”. Những chuyện như thế không phải là điều gì bất thường mà người Mỹ bắt gặp rất nhiều than vãn trên các mạng xã hội.
Kiểu tranh nhau này dẫn đến một số sáng kiến ngắn hạn. Jack Brown, kỹ sư Google, chế ra chiếc thẻ nhựa có in hai mặt xanh đỏ để kẹp vào dây sạc mỗi khi đỗ xe sạc điện. Nếu để mặt đỏ có in hàng chữ “Do not unplug“ (Đừng rút sạc) ra ngoài, nghĩa là bạn thông báo cho người sau biết mình đang rất cần sạc điện. Còn nếu kẹp mặt xanh có hàng chữ “OK to unplug” ra ngoài, bạn thông báo cho người sau biết bạn chưa thật cần sạc điện, chỉ tiện mới sạc thêm. Chiếc thẻ này được gọi là “thẻ xe điện lịch sự”, chủ nhân đã bán được hơn 9.000 cái với giá 2,5 đô la Mỹ/cái. Nhưng đã vào sạc lại có mấy người kẹp mặt xanh ra ngoài? Thậm chí có kẹp mặt đỏ thì cũng ít ai nể ai vì ai cũng muốn mau về nhà.
Về lâu về dài, vẫn cần trang bị thêm nhiều trụ sạc nữa. Mỹ hiện có khoảng 330.000 xe điện thì một nửa trong số đó mang biển California. Thống đốc bang này, Jerry Brown, muốn tăng số lượng lên thành 1,5 triệu chiếc xe điện vào năm 2025. Nhưng đến nay, tỷ lệ số lượng ổ sạc công cộng trên số lượng xe chưa đầy 1/10, California mới có 15.000 ổ sạc.
Tất nhiên ai dùng xe điện cũng có thể sạc được ở nhà nhưng họ vẫn cần sạc công cộng bởi chạy xe khoảng 130 km là hết điện. Sự tranh giành này dẫn mọi người đến việc phán xét xe cộ của nhau, rằng xe nào đáng được ưu tiên hơn. Chủ xe điện xem họ được ưu tiên vì họ không có lựa chọn nào khác. Còn dòng xe lai (hybrid) không được ưu tiên bằng vì vừa chạy điện nhưng cũng chạy bằng xăng được.
Nhưng cả hai nhóm chủ xe này đều có một mối khinh thị chung: xe Tesla. Vì sao? Xe Tesla giá 100.000 đô la Mỹ, cao gấp ba lần giá xe điện loại khác, có thể chạy vài trăm cây số không cần sạc điện, thế nên về lý thuyết họ không cần chiếm chỗ ở nơi sạc điện công cộng.
Nhân viên Công ty Phần mềm Evernote có khoảng 60 chiếc xe điện, trong khi chỉ có 12 đầu sạc. Họ lập thời gian biểu để xếp lượt sạc cho tất cả mọi người. Thung lũng Silicon có quá nhiều công nhân cổ trắng dùng xe điện và nhu cầu sạc điện cho xe không bao giờ cạn. Một số doanh nghiệp đang nhắm đến thị trường này.
