Chánh Tài -
Trước xu hướng thị trường, nhiều công ty khởi nghiệp (start-up) đã lao vào lĩnh vực đầu tư xe đạp dùng chung, một loại hình kinh doanh vừa bùng phát lên tại một số quốc gia, trong đó có Trung Quốc. Song vào thời điểm này, một số start-up đang chới với, đứng bên bờ vực phá sản.
Vụt lớn và gục ngã
Hiện nay, công ty khởi nghiệp Bluegogo đang “sống” những ngày cuối cùng do không còn tiền để hoạt động, truyền thông Trung Quốc đưa tin. Bluegogo có trụ sở ở Bắc Kinh, được thành lập vào năm 2016 và đã được các nhà đầu tư rót 600 triệu nhân dân tệ (90 triệu đô la Mỹ), chỉ xếp sau con số một tỉ đô la Mỹ mà hai đối thủ Mobike và Ofo huy động được.
Nhờ nguồn tài chính mạnh, Bluegogo nhanh chóng “phủ sóng” 700.000 chiếc xe đạp màu xanh dương khắp quốc gia này trong nửa đầu năm nay. Ở giai đoạn huy hoàng, mỗi ngày Bluegogo có đến ba triệu khách hàng thuê xe đạp.
Công ty khởi nghiệp được định giá 140 triệu đô la Mỹ này cũng nuôi tham vọng mở rộng hoạt động ra thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, vào hồi đầu năm nay, sau khi giới thiệu dịch vụ xe đạp dùng chung ở San Francisco (Mỹ), Bluegogo đã phải rút hết các xe đạp ở đây vì không xin được giấy phép.
Trong những ngày gần đây, Bluegogo có dấu hiệu ngưng hoạt động. Trụ sở của Bluegogo ở Bắc Kinh gần như bị bỏ không. Số lượng nhân viên của Bluegogo cũng giảm mạnh. Một nhân viên ở văn phòng của Bluegogo ở thành phố Thâm Quyến cho biết đội ngũ nhân viên ở đây đã giảm từ 40 xuống còn 10 người.
Tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) dẫn lời ông Chen Anqiao, một nhà cung cấp xe đạp cho Bluegogo, cho biết công ty này ngưng đặt mua xe đạp kể từ tháng 4-2017 do các vấn đề tài chính.
Ông nói Bluegogo đang còn nợ công ty ông hơn 10 triệu nhân dân tệ (1,5 triệu đô la Mỹ). Nhiều lãnh đạo cấp cao bao gồm ông Hu Yufei, Phó chủ tịch của Bluegogo đã nghỉ việc ở công ty. Nhiều nhân viên khác nói họ không nhận được lương trong nhiều tháng qua.
Tương tự như nhiều start-up xe đạp dùng chung khác của Trung Quốc, Bluegogo yêu cầu khách hàng đặt cọc 99 nhân dân tệ (15 đô la Mỹ) để được thuê xe đạp với mức giá 0,5 nhân dân tệ/giờ. Khách hàng có thể yêu cầu công ty hoàn lại số tiền cọc này nếu không có nhu cầu thuê xe đạp của Bluegogo nữa. Vào lúc cao điểm, Bluegogo có khoảng 20 triệu khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ. Điều này có nghĩa là Bluegogo nắm giữ hàng trăm triệu đô la Mỹ của khách hàng.
Tuy nhiên, nhiều khách hàng đang than phiền trên các mạng xã hội Trung Quốc rằng họ vẫn chưa nhận lại được tiền cọc sau khi yêu cầu công ty hoàn trả. Một số khách hàng khác nói rằng họ thậm chí không thể dùng điện thoại kích hoạt mở khóa xe đạp của Bluegogo.
Tình cảnh khốn cùng của Bluegogo xảy ra sau “cái chết” của nhiều start-up xe đạp dùng chung có quy mô nhỏ hơn. Trong vòng sáu tháng qua, ít nhất ba start-up dùng chung Wukong, 3vBike và Ding Ding tuyên bố đóng cửa.
Hồi tháng 10, hãng tin Bloomberg cho biết hai start-up xe đạp dùng chung lớn nhất Trung Quốc Ofo và Mobike đang đàm phán về khả năng sáp nhập. Allen Zhu, một nhà đầu tư ở Ofo, cho biết hai start-up này đang nắm giữ 95% thị phần nhưng chỉ gặt hái được lợi nhuận nếu hợp nhất. Quyết định sáp nhập sẽ cho phép hai công ty này nâng giá cho thuê xe đạp, hiện đang ở mức một nhân dân tệ (3.500 đồng)/giờ. Mobike và Ofo cũng có thể cắt giảm lượng xe đạp mà họ triển khai ở các thành phố, giúp tiết kiệm chi phí và tránh va chạm với các chính quyền địa phương đang phàn nàn rằng số lượng xe đạp dùng chung quá nhiều đã gây tắc nghẽn các vỉa hè.
Hiện có hàng chục start-up xe đạp dùng chung khác đang hoạt động ở Trung Quốc với quy mô nhỏ hơn Bluegogo. Các chuyên gia nhận định nếu Bluegogo gục ngã, nhiều start-up khác có khả năng sẽ theo chân.
Thừa nhận sai lầm
Sau nhiều ngày mất tích và bị đồn đoán đã trốn nước ngoài, tối 16-11 vừa qua, ông Li Gang, Giám đốc điều hành kiêm người sáng lập Bluegogo, công bố một thư ngỏ khẳng định ông vẫn ở Trung Quốc và đang nỗ lực giải quyết các vấn đề của công ty.
“Với tư cách là giám đốc điều hành, tôi đã phạm sai lầm. Tôi đã quá tự tin...Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt như xe đạp dùng chung, tôi quá ngây thơ và cho đến nay, công ty không huy động được thêm nguồn vốn đầu tư nào”, ông Gang viết.
Ông nói công ty dường như “gặp một lời nguyền từ tháng 6” khi nhiều nhà đầu tư ca ngợi Bluegogo nhưng không đưa ra bất kỳ cam kết dầu tư mới nào. “Thiếu vắng sự hậu thuẫn vốn và các kế hoạch tài chính vững vàng, ngay cả mô hình kinh doanh xe đạp dùng chung tối ưu nhất cũng sẽ dễ sụp đổ”, ông viết.
Ông Gang cũng gửi lời xin lỗi đến đội ngũ nhân viên, khách hàng, nhà đầu tư, nhà cung cấp và đối tác. Về những khoản lương còn nợ nhân viên, ông cam kết “cố gắng hết sức để giải quyết sớm nhất có thể”. Ông cho biết đã đạt được thỏa thuận chuyển nhượng toàn bộ công ty cho start-up xe đạp dùng chung Green Bike-Transit, có trụ sở ở thành phố Quảng Châu.
“Thất bại của Bluegogo cho thấy bong bóng đầu tư cho xe đạp dùng chung ở Trung Quốc đã phát nổ”, tờ Financial Times dẫn lời nhà phân tích Xue Yu ở công ty nghiên cứu thị trường IDC.
“Cạnh tranh quá khắc nghiệt đến nỗi không một đối thủ nào ở chiếu dưới có thể tồn tại nếu không được bơm tiền”, Shi Rui, nhà phân tích ở công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường iResearch ở Thượng Hải nhận định.
Hiện nay, có ít nhất 16 triệu xe đạp dùng chung trên các đường phố Trung Quốc. Xe đạp dùng chung đang phát triển quá nóng ở Trung Quốc, gây ra nhiều vấn đề bức xúc, đặc biệt là tình trạng xe đạp bị vứt bỏ lung tung và choán hết các lối đia vỉa hè. Hàng chục thành phố ở Trung Quốc đã cấm các start-up xe đạp dùng chung triển khai thêm xe đạp.
